SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI BIBLIOTEK PUBLICZNYCH
WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO W 2010 R.
5. Kadra
spis treści rozdziału5.1. Struktura zatrudnienia
W bibliotekach samorządowych województwa śląskiego w 2010 roku zatrudnionych było ogółem 3.177 pracowników (razem z Powiatową Biblioteką Publiczną w Gliwicach i Biblioteką Śląską).
Stan zatrudnienia podaje poniższa tabela:
Grupa pracowników |
Ogółem |
Etaty przeliczeniowe |
w tym |
||
---|---|---|---|---|---|
pełnozatrudnieni |
ryczałty |
||||
merytorycznych |
2 218 |
2 030,67 |
1 785 |
433 |
|
administracyjnych |
400 |
292,28 |
230 |
170 |
|
obsługi |
559 |
396,64 |
215 |
344 |
|
razem |
2010 |
3 177 |
2 719,59 |
2 230 |
947 |
|
2009 |
3 179 |
2 706,43 |
2 219 |
960 |
W stosunku do ogółu pracowników, |
2010 |
2009 |
pracownicy merytoryczni stanowili – |
69,8% |
68,5% |
pracownicy administracyjni stanowili – |
12,6% |
13,3% |
pracownicy obsługi stanowili – |
17,6% |
18,2% |
W podziale na kadrę bibliotek powiatów ziemskich i grodzkich oraz Powiatowej Biblioteki Publicznej w Gliwicach i Biblioteki Śląskiej zatrudnienie przedstawiało się następująco:
Powiaty ziemskie – ogółem 1.260 osób, w tym:
Grupa pracowników |
Ogółem |
Etaty przeliczen. |
w tym |
2010 % |
2009 % |
||
---|---|---|---|---|---|---|---|
pełno- |
ryczałty |
||||||
merytorycznych |
907 |
772,67 |
611 |
296 |
72,0 |
71,3 |
|
administracyjnych |
167 |
77,88 |
39 |
128 |
13,3 |
13,2 |
|
obsługi |
186 |
110,17 |
53 |
133 |
14,7 |
15,5 |
|
razem |
2010 |
1 260 |
960,72 |
703 |
557 |
100 |
100 |
2009 |
1 246 |
940,27 |
692 |
554 |
100 |
100 |
Powiaty grodzkie – ogółem 1.695 osób, w tym:
Grupa pracowników |
Ogółem |
Etaty przeliczen. |
w tym |
2010 % |
2009 % |
||
---|---|---|---|---|---|---|---|
pełno- |
ryczałty |
||||||
merytorycznych |
1 164 |
1 111,38 |
1 029 |
135 |
68,7 |
66,7 |
|
administracyjnych |
175 |
158,40 |
140 |
35 |
10,3 |
11,7 |
|
obsługi |
356 |
271,97 |
150 |
206 |
21,0 |
21,6 |
|
razem |
2010 |
1 695 |
1 541,75 |
1 319 |
376 |
100 |
100 |
2009 |
1 710 |
1 546,78 |
1 315 |
395 |
100 |
100 |
Powiatowa Biblioteka Publiczna w Gliwicach
Grupa pracowników |
Ogółem |
Etaty przeliczen. |
w tym |
2010 % |
2009 % |
||
---|---|---|---|---|---|---|---|
pełno- |
ryczałty |
||||||
merytorycznych |
2 |
2,00 |
2 |
0 |
66,7 |
66,7 |
|
administracyjnych |
1 |
0,25 |
0 |
1 |
33,3 |
33,3 |
|
obsługi |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
razem |
2010 |
3 |
2,25 |
2 |
1 |
100 |
100 |
2009 |
3 |
2,25 |
2 |
1 |
100 |
100 |
Biblioteka Śląska
Grupa pracowników |
Ogółem |
Etaty przeliczen. |
w tym |
2010 % |
2009 % |
||
---|---|---|---|---|---|---|---|
pełno- |
ryczałty |
||||||
merytorycznych |
145 |
144,62 |
143 |
2 |
66,2 |
66,4 |
|
administracyjnych |
57 |
55,75 |
51 |
6 |
26,0 |
25,9 |
|
obsługi |
17 |
14,50 |
12 |
5 |
7,8 |
7,7 |
|
razem |
2010 |
219 |
214,87 |
206 |
13 |
100 |
100 |
2009 |
220 |
217,13 |
210 |
10 |
100 |
100 |
5.2. Kwalifikacje bibliotekarzy
Strukturę wykształcenia pracowników merytorycznych bibliotek samorządowych województwa śląskiego w 2010 roku ilustrują poniższe tabele:
Bibliotekarze etatowi
Grupa bibliotek |
Wyższe bibliote- |
Wyższe inne |
Wyższe zaw. licencjackie |
Studium |
Średnie bibliote- |
Średnie |
Inne |
Razem |
|
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
bibl. |
inne |
||||||||
Biblioteki powiatów grodzkich |
462 44,9% |
90 8,7% |
77 7,5% |
13 1,3% |
293 28,5% |
19 1,8% |
73 7,1% |
2 0,2% |
1.029 |
Biblioteki powiatów ziemskich |
213 34,9% |
72 11,8% |
40 6,5% |
9 1,5% |
151 24,7% |
38 6,2% |
85 13,9% |
3 0,5% |
611 |
PBP w Gliwicach |
2 100% |
0 0% |
0 0% |
0 0% |
0 0% |
0 0 % |
0 0% |
0 0% |
2 |
Biblioteka Śląska |
43 30,1% |
57 39,9% |
1 0,7% |
0 0% |
7 4,8% |
0 0% |
28 19,6% |
7 4,9% |
143 |
Razem |
720 40,3% |
219 12,3% |
118 6,6% |
22 1,2% |
451 25,3% |
57 3,2% |
186 10,4% |
12 0,7% |
1.785 |
Bibliotekarze zatrudnieni w niepełnym wymiarze czasu pracy
Grupa bibliotek |
Wyższe bibliote- |
Wyższe inne |
Wyższe zaw. licencjackie |
Studium |
Średnie bibliote- |
Średnie |
Inne |
Razem |
|
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
bibl. |
inne |
||||||||
Biblioteki powiatów grodzkich |
29 21,5% |
17 12,6% |
9 6,6% |
4 3,0% |
34 25,2% |
5 3,7% |
35 25,9% |
2 1,5% |
135 |
Biblioteki powiatów ziemskich |
49 16,6% |
43 14,5% |
13 4,4% |
5 1,7% |
59 19,9% |
3 1,0% |
119 40,2% |
5 1,7% |
296 |
PBP w Gliwicach |
0 0% |
0 0% |
0 0% |
0 0% |
0 0% |
0 0% |
0 0% |
0 0% |
0 |
Biblioteka Śląska |
0 0% |
2 100% |
0 0% |
0 0% |
0 0% |
0 0% |
0 0% |
0 0% |
2 |
Razem |
78 18,0% |
62 14,3% |
22 5,1% |
9 2,1% |
93 21,5% |
8 1,8% |
154 35,6% |
7 1,6% |
433 |
Razem bibliotekarze
(etatowi i niepełnozatrudnieni)
Grupa bibliotek |
Wyższe bibliote- |
Wyższe inne |
Wyższe zaw. licencjackie |
Studium |
Średnie bibliote- |
Średnie |
Inne |
Razem |
|
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
bibl. |
inne |
||||||||
Biblioteki powiatów grodzkich |
491 42,2% |
107 9,2% |
86 7,4% |
17 1,5% |
327 28,1% |
24 2,1% |
108 9,3% |
4 0,2% |
1.164 |
Biblioteki powiatów ziemskich |
262 28,9% |
115 12,7% |
53 5,8% |
14 1,5% |
210 23,2% |
41 4,5% |
204 22,5% |
8 0,9% |
907 |
PBP w Gliwicach |
2 100 % |
0 0 % |
0 0 % |
0 0 % |
0 0 % |
0 0 % |
0 0 % |
0 0 % |
2 |
Biblioteka Śląska |
43 29,7% |
59 40,7% |
1 0,7% |
0 0% |
7 4,8% |
0 0% |
28 19,3% |
7 4,8% |
145 |
2009 |
726 33,3% |
284 13,0% |
139 6,4% |
31 1,4% |
587 27,0% |
487 2,2% |
343 15,8% |
20 0,9% |
2.177 |
2010 |
798 36,0% |
281 12,7% |
140 6,3% |
31 1,4% |
544 24,5% |
65 2,9% |
340 15,3% |
19 0,9% |
2.218 |
Struktura wykształcenia pracowników merytorycznych
(etatowi i niepełnozatrudnieni)
5.3. Ocena stanu zatrudnienia i wynagradzania pracowników bibliotek
Liczba osób zatrudnionych w bibliotekach województwa śląskiego w 2010 roku wynosiła 3.177 osób i w stosunku do roku 2009 (3.179 osób) zmniejszyła się o 2 osoby.
Zmiany w liczbie zatrudnionych nastąpiły we wszystkich grupach pracowników:
liczba pracowników merytorycznych wzrosła o 42 osoby i 41,66 merytorycznych etatów przeliczeniowych,
liczba pracowników administracyjnych wzrosła o 22 osoby, przy spadku etatów przeliczeniowych o 18,06,
liczba pracowników obsługi zmniejszyła się o 21 osób i 10,44 etatu przeliczeniowego.
Pomimo pozytywnych zmian w zatrudnieniu pracowników merytorycznych 10 bibliotek (jedynych placówek bibliotecznych na terenie gminy) pracuje z jednoosobową obsadą. Taka sytuacja występowała w miastach i gminach: Szczyrk, Boronów, Dąbrowa Zielona, Irządze, Jejkowice, Koszarawa, Łękawica, Olsztyn, Popów i Starcza, w tym biblioteki (w gminach: Boronów, Jejkowice i Starcza) prowadzone przez bibliotekarza zatrudnionego w niepełnym wymiarze etatu!
Efektywność pracy bibliotekarzy przedstawiała się następująco:
wskaźnik liczby czytelników obsługiwanych przez 1 pracownika (wg etatów przeliczeniowych) wyniósł 434 czytelników,
liczba udostępnień (wypożyczeń i udostępnień na miejscu) wyniosła 10.552 w przeliczeniu na 1 pracownika (wg etatów przeliczeniowych).
wskaźnik liczby pracowników przypadających na jedną placówkę wyniósł 2,7 osoby,
wskaźnik liczby etatów przeliczeniowych w przeliczeniu na jedną placówkę wyniósł 2,49.
W 2010 r. zaszły też korzystne zmiany w strukturze wykształcenia pracowników merytorycznych (zob. tabela w dziale 5.2). Zmiany te spowodowane są zarówno podwyższaniem kwalifikacji przez osoby pracujące w bibliotekarstwie publicznym, jak i zatrudnianiem nowych pracowników z odpowiednim dla danego stanowiska wykształceniem.
Wiele bibliotek stara się stworzyć możliwości indywidualnego rozwoju pracowników, sprzyja aktywności pracowników, ich uczestnictwu w różnych formach doskonalenia zawodowego.
Średnia płaca brutto pracowników merytorycznych w 2010 roku wyniosła:
w bibliotekach miejskich – 2.712 zł,
w bibliotekach miejsko-gminnych – 2.723 zł,
w bibliotekach gminnych – 2.643 zł.
Średnia płaca brutto pracowników administracyjnych w 2010 roku wyniosła:
w bibliotekach miejskich – 3.283zł,
w bibliotekach miejsko-gminnych – 3.458 zł,
w bibliotekach gminnych – 3.167 zł.
Średnia płaca brutto pracowników obsługi w 2010 roku wyniosła:
w bibliotekach miejskich – 1.888 zł,
w bibliotekach miejsko-gminnych – 1.728 zł,
w bibliotekach gminnych – 1.730 zł.
Porównując zarobki pracowników merytorycznych, których wykształcenie z roku na rok jest wyższe, do płac np. nauczycieli także zauważalna jest znaczna różnica w płacach obu grup zawodowych. W województwie śląskim są biblioteki, w których od kilku lat nie było żadnych podwyżek płac lub też takie gdzie zwiększono uposażenia jedynie tym pracownikom, którzy podnieśli kwalifikacje, wyróżniają się na swych stanowiskach lub otrzymali awans na stanowiska kierownicze.
5.4. Udział pracowników w doskonaleniu zawodowym
W 2010 roku kwalifikacje zawodowe podnosiło 246 pracowników, o 45 mniej niż w roku 2009.
Kierunki bibliotekarskie:
Na studiach licencjackich kształciły się 43 osoby, w tym:
pracownicy bibliotek miejskich – 28
pracownicy bibliotek miejsko-gminnych – 2
pracownicy bibliotek gminnych – 13
Na studiach magisterskich kształciły się 54 osoby, w tym:
pracownicy bibliotek miejskich – 46
pracownicy bibliotek miejsko-gminnych –1
pracownicy bibliotek gminnych – 7
Na studiach podyplomowych kształciły się 62 osoby, w tym:
pracownicy bibliotek miejskich – 48
pracownicy bibliotek miejsko-gminnych – 2
pracownicy bibliotek gminnych – 12
Na studiach doktoranckich studiowała 1 osoba
Podyplomowe kierunki pokrewne:
menager kultury – 1
zarządzanie w kulturze, sztuce i turystyce – 5
zarządzanie w kulturze i turystyce kulturowej – 5
marketing kultury – 1
edytorstwo – 1
Łącznie na kierunkach bibliotekoznawczych i pokrewnych studiowały 172 osoby, o 36 mniej niż w roku 2009.
Inne kierunki studiów wybierane przez pracowników bibliotek:
studia licencjackie (19 osób): pedagogika, kosmetologia, socjologia, administracja, rachunkowość w zarządzaniu, animacja społeczno-kulturalna, filologia polska, informatyka, logistyka, kulturoznawstwo, pedagogika opiekuńczo-resocjalizacyjna,
studia magisterskie (33 osoby): finanse i rachunkowość, zarządzanie kulturą i oświatą, animacja społeczno-kulturalna, informacja i komunikacja w europejskich instytucjach kultury, administracja europejska, administracja bezpieczeństwa, administracja i zarządzanie, pedagogika społeczna, socjologia, politologia, filologia polska, filologia angielska, psychologia w biznesie, kulturoznawstwo, filologia słowiańska, pedagogika resocjalizacyjna z profilaktyką społeczną, administrowanie podmiotami sektora publicznego, pedagogika, zarządzanie inżynierią produkcji, informatyka, projektowanie systemów gromadzenia, przetwarzania i eksploatacji, zarządzanie zasobami ludzkimi,
studia podyplomowe (14 osób): muzeologia, zarządzanie projektami oraz pozyskiwanie środków na terenach wiejskich, prawo i administracja, zarządzanie zasobami ludzkimi, kontrola i audyt wewnętrzny w przedsiębiorstwie i administracji publicznej, etnografia, rachunkowość finansowa, menager kultury, aktywizacja i rozwój wspólnot lokalnych, architektura wnętrz, informatyka, pedagogika, dziennikarstwo,
inżynierskie (3 osoby): zarządzanie, informatyka,
studia doktoranckie (5 osób) na wydziałach: filologicznym, teologii, filozofii.
5.5. Udział pracowników w innych formach doskonalenia
Pracownicy bibliotek bardzo chętnie i licznie uczestniczyli w różnych formach doskonalenia zawodowego.
W roku ubiegłym zainicjowane zostały dwa programy ogólnopolskie, których znaczącym elementem są szkolenia.
Program Rozwoju Bibliotek
Program skierowany do bibliotek z gmin wiejskich, miejsko-wiejskich i miejskich do 20 tys. mieszkańców – w pierwszej turze programu uczestniczyło 31 bibliotek z naszego województwa i 2 z małopolskiego (8 bibliotek wiodących i 25 partnerskich).
Szkolenia w ramach PRB obejmowały cykl „Warsztat planowania pracy biblioteki” oraz szkolenia specjalistyczne: biblioteka - miejsce dla młodych; multimedia i nowoczesna komunikacja; informacje lokalne – jak je zbierać i upowszechniać; wiedza na wyciągnięcie ręki – łatwy dostęp do zbiorów bibliotecznych; miejsce dla obywateli e-administracja; miejsce bez barier – usługi dla seniorów i osób niepełnosprawnych; przestrzeń dla mieszkańców z inicjatywą; biblioteka – miejsce promocji kultury; szkolenia informatyczne (pierwsze kroki z komputerem, przygotowanie materiałów multimedialnych, programy użytkowe, prezentacje i sposoby ich zastosowania, wsparcie techniczne i organizacyjne). W warsztatach planowania pracy biblioteki uczestniczyli wszyscy pracownicy z bibliotek wiodących oraz dyrektorzy bibliotek partnerskich, w specjalistycznych - pracownicy zarówno bibliotek wiodących, jak i partnerskich.
Program Biblioteka+
Program skierowany do bibliotek z gmin wiejskich, miejsko-wiejskich i miast do 15 tys. mieszkańców – w pierwszej edycji uczestniczyło 75 bibliotekarzy.
Cykl szkoleniowy trwał 10 dni i został podzielony na 4 sesje. Tematyka sesji: „Sztuka asertywności, Radzenie sobie ze stresem, Zarządzanie czasem a zarządzanie sobą w czasie”; „Pozyskiwanie funduszy zewnętrznych i zarządzanie projektami w kulturze, Public relations – kreowanie wizerunku biblioteki publicznej, Sponsoring w bibliotece”; „Autoprezentacja i wystąpienia publiczne, Skuteczne negocjacje, Podstawy zarządzania instytucją kultury w warunkach gospodarki rynkowej”; „Zarządzanie biblioteką publiczną – zagadnienia prawa pracy”.
Za szkolenia z zakresu technologii informatycznych (w ramach PRB) oraz za szkolenia w ramach Biblioteki+, odpowiadała Biblioteka Śląska.
Przykłady kursów, szkoleń, konferencji itp. oferowanych przez różne instytucje, wymieniane w sprawozdaniach, w których uczestniczyli pracownicy bibliotek.
Propozycje Biblioteki Śląskiej
Warsztaty KLANZA: gry i zabawy ruchowe dla małych i dużych grup, Delfin – rozwijanie umiejętności poznawczych,
„SOWA2/MARC21 - zarządzanie komputeryzacją biblioteki”,
„Książka dla dzieci – jak to się robi” – konferencja,
Uwarunkowania prawno-finansowe działalności bibliotek samorządowych – konferencja dyrektorów bibliotek publicznych województwa śląskiego,
VII Katowickie Prezentacje Biblioteczne, gdzie biblioteki z Będzina, Bytomia, Dąbrowy Górniczej, Raciborza, Siemianowic Śląskich, Wodzisławia Śląskiego i Zawiercia prezentowały swoją działalność,
IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej,
Kontrola zarządcza w świetle zmian w ustawie o finansach publicznych,
Budżet zadaniowy w bibliotece,
Wydatki strukturalne w bibliotece.
Tematyka bibliotekarska
„Wychować mola książkowego”, konferencja (Miejska Biblioteka Publiczna w Dąbrowie Górniczej),
„Biblioteki na terenach pogranicza i ich rola w kształtowaniu społeczeństw wielokulturowych”, konferencja (Książnica Beskidzka, Szczyrk),
„Automatyzacja bibliotek publicznych”, konferencja (Biblioteka Narodowa, Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy, Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, Warszawa),
„Biblioteka dla seniora”, konferencja (Biblioteka Narodowa, Warszawa),
„Szczególne prawa osób niepełnosprawnych” (Biblioteka Centralna Polskiego Związku Niewidomych, Warszawa),
Kongres bibliotek publicznych „Biblioteka: lubię to” (Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego, Warszawa),
„E-learning w bibliotece – praktyczne wskazówki” (Powiatowa Biblioteka Pedagogiczna w Cieszynie),
„IV Spotkanie robocze bibliotekarzy katalogujących muzykalia” (Centrum Nukat, Biblioteka Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa),
„Spotkanie z archiwum” (Sekcja Bibliograficzna Koła Naukowego Bibliotekoznawców Uniwersytetu Śląskiego, Katowice),
„Cieszyn miasto książek – ochrona i konserwacja” (Książnica Cieszyńska, Cieszyn),
V Forum Młodych Bibliotekarzy (Lublin),
„O Śląsku i po Śląsku”, konferencja (Powiatowa Biblioteka Publiczna w Gliwicach, Chudów),
Międzynarodowe Targi Książki (Kraków, Warszawa),
Zespół ds. bibliografii regionalnej, książka na zdrowie (Polski Związek Bibliotek, Łowicz),
„Biblioteka dla przyszłości II”, konferencja (Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu, Wydział Zamiejscowy w Chorzowie),
Internetowe narzędzia budowania wizerunku nowoczesnej biblioteki (Wyższa Szkoła Humanitas w Sosnowcu),
XII Ogólnopolskie Warsztaty JHP BN (Biblioteka Narodowa, Warszawa),
Obsługa systemu Sowa2/Marc21 (Sokrates, Chorzów),
VII Regionalne Forum Bibliotekarzy (Częstochowa) ,
Chcemy, abyście o nas wiedzieli! Euroregion Śląsk Cieszyński (Stowarzyszenie Rozwoju i Współpracy Regionalnej „Olza”, Cieszyn),
„Skuteczne komunikowanie się w bibliotece” (Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna w Raciborzu),
Nowe sposoby pracy z tekstem literackim w przedszkolu (Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna w Raciborzu),
Kulturowe oblicza ziemi cieszyńskiej w 1200 lecie założenia Cieszyna (Biblioteka Miejska w Cieszynie),
Kurs z zakresu biblioterapii (Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie),
Prawo autorskie w działalności samorządowych instytucji kultury i samorządu terytorialnego (Ośrodek Kształcenia Samorządu Terytorialnego im. W. Pańki, Katowice),
Instytucja polskiego ombudsmana i możliwości jego działania oraz funkcjonowania w praktyce (postępowanie egzekucyjne i postępowanie zabezpieczające), (Okręgowa Izba Radców Prawnych w Warszawie, Stare Jabłonki).
Zagadnienia prawno-organizacyjne
Program promocji produktów kulturalnych województwa śląskiego (Stowarzyszenie Inicjatywa w Katowicach),
Praktyczne aspekty i zasady równości szans (Wydział Teologiczny Uniwersytetu Śląskiego, Katowice),
Pozyskiwanie środków w sferze kultury z budżetu samorządu województwa śląskiego (Regionalny Ośrodek Kultury, Bielsko-Biała),
Prawo pracy w praktyce (Ośrodek szkoleniowy EKSPRESS Bielsko-Biała),
Aktualne zasady funkcjonowania Punktów informacji europejskiej (Europe Direct, przedstawicielstwo Komisji Europejskiej, Warszawa),
Budowanie wizerunku firmy (Verus sp. z o. o., Katowice),
Szkolenie dla auditora wiodącego systemu zarządzania bezpieczeństwem informacji w przedsiębiorstwie wg norm ISO 27001:2005 – TÜV NORD (TÜV Akademia Polska Sp. z o.o., Zabrze),
Public relations i sponsoring w pracy instruktora kultury (Regionalny Ośrodek Kultury, Katowice),
Wykorzystanie programu MS PUBLISHER w działaniach na rzecz promocji organizacji (kurs e-learningowy Warmińsko-Mazurskiej Biblioteki Pedagogicznej),
Obsługa programu MS Office (kurs e-learningowy Warmińsko-Mazurskiej Biblioteki Pedagogicznej),
Sukces z UE-szansa dla pracujących z gminy Psary oraz gmin sąsiadujących – szkolenie w zakresie teoretycznych i praktycznych aspektów pozyskiwania środków z funduszy unijnych (Gminny Ośrodek Kultury w Psarach),
Źródła publiczne i sponsoring (Urząd Marszałkowski, Stowarzyszenie Inicjatywa, Katowice),
Bezpieczeństwo w małych zakładach pracy: ocena ryzyka zawodowego, ustalanie okoliczności wypadków (Państwowy Instytut Pracy, Katowice),
Pozyskiwanie środków z budżetu samorządu województwa śląskiego (Regionalny Ośrodek Kultury, Częstochowa),
XXIII i XXIV Ogólnopolska Konferencja Liderów Kultury (Tarnowska Fundacja Kultury, Zakopane),
Jak przygotować dobry wniosek do programów MKiDN w 2011 roku (Ośrodek Kształcenia Samorządu Terytorialnego im. W. Pańki, Katowice),
Szkolenie dla wnioskodawców Funduszu Mikroprojektów programu operacyjnego współpracy transgranicznej Republika Czeska-Rzeczpospolita Polska 2007-2013 (Stowarzyszenie Rozwoju i Współpracy Regionalnej „Olza”, Cieszyn),
Kontrola zarządcza w jednostkach sektora finansów publicznych (Grupa Ergo, Centrum Szkoleń Administracji Publicznej Wrocław, Katowice),
Kontrola zarządcza w świetle nowej ustawy o finansach publicznych od 1 stycznia 2010 roku w instytucjach kultury (Regionalny Ośrodek Kultury, Katowice),
Organizowanie i prowadzenie działalności kulturalnej przez jednostki samorządu terytorialnego w świetle obowiązującego stanu prawnego i projektowanych zmian ustawowych (Ośrodek Kształcenia Samorządu Terytorialnego im. W. Pańki, Katowice),
Euro na kulturę (Towarzystwo Amicus na zlecenie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, Katowice).
Zagadnienia księgowo-kadrowe
Podatek dochodowy od osób prawnych w instytucjach kultury za 2009 rok (Regionalny Ośrodek Kultury, Katowice), (Ośrodek szkoleniowy EKSPRESS Bielsko-Biała),
Zamówienia publiczne poniżej 14 tys. euro (Centrum Administracji i Biznesu, Bielsko-Biała),
Nowelizacja ustawy udzielania zamówień publicznych (Regionalna Izba Obrachunkowa, Bielsko-Biała),
Kurs z zakresu księgowości i rachunkowości (Stowarzyszenie Księgowych, Bielsko-Biała),
Podatek VAT w 2011 roku (Ośrodek szkoleniowy EKSPRESS Bielsko-Biała),
Zamknięcie roku 2009 w jednostkach kultury (MK-serwis Marek Kwiek w Tarnowie, Zakopane),
Urlopy pracownicze 2010 (Ośrodek Kształcenia Samorządu Terytorialnego im. W. Pańki, Katowice),
Prawo pracy w praktyce w 2010 roku (Centrum Szkoleniowo-Projektowe PROFESJA, Katowice),
Warsztaty dla służb kadrowo-płacowych instytucji kultury (MK-serwis Marek Kwiek w Tarnowie, Krynica),
Rachunkowość, finanse, kontrola zarządcza oraz sprawozdawczość w instytucjach kultury po zmianach przepisów (MK-serwis Marek Kwiek w Tarnowie, Krynica),
Prowadzenie akt osobowych pracowników (Centrum Administracji i Biznesu, Wrocław).