Biblioteka Śląska > Sprawozdania > 2011 > 5. Kadra

SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI BIBLIOTEK PUBLICZNYCH
WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO W 2011 R.

5.1. Struktura zatrudnienia

W bibliotekach samorządowych województwa śląskiego w 2011 roku zatrudnionych było ogółem 3.168 pracowników (razem z Powiatową Biblioteką Publiczną w Gliwicach i Biblioteką Śląską).

Stan zatrudnienia podaje poniższa tabela:

Grupa pracowników		Ogółem	Etaty przeliczeniowe	w tym
				pełnozatrudnieni	ryczałty
merytorycznych		2 200	2 012,17	1 770	430
administracyjnych		405	299,91	238	167
obsługi		563	392,94	213	350
razem	2011	3 168	2 705,02	2 221	947
	2010	3 177	2 719,59	2 230	947

W stosunku do ogółu pracowników,	2011	2010
pracownicy merytoryczni stanowili –	69,4%	69,8%
pracownicy administracyjni stanowili –	12,8%	12,6%
pracownicy obsługi stanowili –	17,8%	17,6%

W podziale na kadrę bibliotek powiatów ziemskich i grodzkich oraz Powiatowej Biblioteki Publicznej w Gliwicach i Biblioteki Śląskiej zatrudnienie przedstawiało się następująco:

Powiaty ziemskie – ogółem 1.261 osób, w tym:

Grupa pracowników		Ogółem	Etaty przeliczen.	w tym		2011 %	2010 %
				pełno- zatrudnieni	ryczałty
merytorycznych		899	764,42	601	298	71,3	72,0
administracyjnych		167	79,85	42	125	13,2	13,3
obsługi		195	107,73	48	147	15,5	14,7
razem	2011	1 261	952,00	691	570	100	100
	2010	1 260	960,72	703	557	100	100

Powiaty grodzkie – ogółem 1.674 osoby, w tym:

Grupa pracowników		Ogółem	Etaty przeliczen.	w tym		2011 %	2010 %
				pełno- zatrudnieni	ryczałty
merytorycznych		1 147	1 094,00	1 017	130	68,5	68,7
administracyjnych		174	158,41	139	35	10,4	10,3
obługi		353	271,21	152	201	21,1	21,0
razem	2011	1 674	1 523,62	1 308	366	100	100
	2010	1 695	1 541,75	1 319	376	100	100

Powiatowa Biblioteka Publiczna w Gliwicach

Grupa pracowników		Ogółem	Etaty przeliczen.	w tym		2011 %	2010 %
				pełno- zatrudnieni	ryczałty
merytorycznych		2	2,00	2	0	66,7	66,7
administracyjnych		1	0,25	0	1	33,3	33,3
obsługi		0	0	0	0	0	0
razem	2011	3	2,25	2	1	100	100
	2010	3	2,25	2	1	100	100

Biblioteka Śląska

Grupa pracowników		Ogółem	Etaty przeliczen.	w tym		2011 %	2010 %
				pełno- zatrudnieni	ryczałty
merytorycznych		152	151,75	150	2	66,1	66,2
administracyjnych		63	61,40	57	6	27,4	26,0
obsługi		15	14,00	13	2	6,5	7,8
razem	2011	230	227,15	220	10	100	100
	2010	219	214,87	206	13	100	100

5.2. Kwalifikacje bibliotekarzy

Strukturę wykształcenia pracowników merytorycznych bibliotek samorządowych województwa śląskiego w 2011 roku ilustrują poniższe tabele:

Bibliotekarze etatowi

Grupa bibliotek	Wyższe bibliote- karskie	Wyższe inne	Wyższe zaw. licencjackie		Studium	Średnie bibliote- karskie	Średnie	Inne	Razem
			bibl.	inne
Biblioteki powiatów grodzkich	479 47,1%	80 7,9%	72 7,1%	10 1,0%	276 27,1%	28 2,8%	69 6,8%	3 0,2%	1.017
Biblioteki powiatów ziemskich	223 37,1%	60 10,0%	36 6,0%	13 2,2%	148 24,6%	35 5,8%	83 13,8%	3 0,5%	601
PBP w Gliwicach	2 100%	0 0%	0 0%	0 0%	0 0%	0 0 %	0 0%	0 0%	2
Biblioteka Śląska	47 31,3%	65 43,3%	0 0%	0 0%	7 4,7%	0 0%	25 16,7%	6 4,0%	150
Razem	751 42,4%	205 11,6%	108 6,1%	23 1,3%	431 24,4%	63 3,6%	177 10,0%	12 0,6%	1.770

Bibliotekarze zatrudnieni w niepełnym wymiarze czasu pracy

Grupa bibliotek	Wyższe bibliote- karskie	Wyższe inne	Wyższe zaw. licencjackie		Studium	Średnie bibliote- karskie	Średnie	Inne	Razem
			bibl.	inne
Biblioteki powiatów grodzkich	28 21,6%	20 15,4%	7 5,4%	3 2,3%	33 25,4%	5 3,8%	32 24,6%	2 1,5%	130
Biblioteki powiatów ziemskich	56 18,9%	48 16,2%	9 3,0%	4 1,3%	57 19,2%	4 1,3%	114 38,4%	5 1,7%	297
PBP w Gliwicach	0 0%	0 0%	0 0%	0 0%	0 0%	0 0%	0 0%	0 0%	0
Biblioteka Śląska	0 0%	2 100%	0 0%	0 0%	0 0%	0 0%	0 0%	0 0%	2
Razem	84 19,7%	70 16,3%	16 3,7%	7 1,6%	90 21,0%	9 2,1%	146 34,0%	7 1,6%	429

Razem bibliotekarze
(etatowi i niepełnozatrudnieni)

Grupa bibliotek	Wyższe bibliote- karskie	Wyższe inne	Wyższe zaw. licencjackie		Studium	Średnie bibliote- karskie	Średnie	Inne	Razem
			bibl.	inne
Biblioteki powiatów grodzkich	507 44,3%	100 8,7%	79 6,9%	13 1,1%	309 26,9%	33 2,9%	101 8,8%	5 0,4%	1.147
Biblioteki powiatów ziemskich	279 31,1%	109 12,1%	45 5,0%	17 1,9%	205 22,8%	39 4,3%	197 21,9%	8 0,9%	899
PBP w Gliwicach	2 100 %	0 0 %	0 0%	0 0%	0 0%	0 0%	0 0%	0 0%	2
Biblioteka Śląska	47 30,9%	67 44,1%	0 0%	0 0%	7 4,7%	0 0%	25 16,4%	6 3,9%	152
2010	798 36,0%	281 12,7%	140 6,3%	31 1,4%	544 24,5%	65 2,9%	340 15,3%	19 0,9%	2.218
2011	835 38,0%	276 12,5%	124 5,6%	30 1,4%	521 23,7%	72 3,3%	323 14,7%	19 0,8%	2.200

Struktura wykształcenia pracowników merytorycznych
(etatowi i niepełnozatrudnieni)

5.3. Ocena stanu zatrudnienia i wynagradzania pracowników bibliotek

W roku 2011 utrzymała się tendencja spadkowa liczby pracowników bibliotek. Zasoby kadrowe zmniejszyły się z 3.177 w roku 2010 do 3.168 (-9) osób, przy jednoczesnym zmniejszeniu liczby etatów przeliczeniowych do 2.705,02 (- 14,57).

Zmiany w liczbie zatrudnionych nastąpiły we wszystkich grupach pracowników:

• liczba pracowników merytorycznych zmniejszyła się o 18 osób przy zmniejszeniu liczby etatów przeliczeniowych o 18,5,

• liczba pracowników administracyjnych wzrosła o 5 osób, przy wzroście etatów przeliczeniowych o 7,63,

• liczba pracowników obsługi zwiększyła się o 4 osoby przy zmniejszeniu etatów przeliczeniowych o 3,7.

Przeciętna liczba bibliotekarzy obsługujących jedną placówkę wyniosła 2,7 osoby (2,5 etatu przeliczeniowego). Nie zmienia się sytuacja w 10 bibliotekach (jedynych placówkach bibliotecznych na terenie gminy), które nadal prowadzone są jednoosobowo.

Bibliotekarze sami oceniają stan zatrudnienia jako: „optymalny”, „utrzymany w granicach niezbędnego optimum”, „zadowalający”, „dostateczny”, ale też „niewystarczający”. Zwracana jest uwaga na zwiększające się zadania, a także na utrudnienia w pracy placówek jednoosobowych oraz powodowanych przez liczne i długotrwałe zwolnienia lekarskie. Coraz częściej zauważana jest konieczność permanentnego dokształcania pracowników, nie tylko w drodze szkoleń wewnętrznych, ale także kursów interdyscyplinarnych i specjalistycznych.

Utrzymuje się spadek wskaźników określających obciążenie pracowników merytorycznych. W 2011 przedstawiały się one następująco:

• wskaźnik liczby czytelników obsługiwanych przez 1 pracownika wyniósł 399 czytelników (436 na etat przeliczeniowy),

• liczba udostępnień (wypożyczeń i udostępnień na miejscu) wyniosła 9.635 w przeliczeniu na 1 pracownika (wg etatów przeliczeniowych – 10.534).

Trzeba jednak zauważyć, że wskaźniki te obrazują obciążenie pracowników wynikające tylko z obsługi czytelników związanej z udostępnieniami zbiorów, a przecież bibliotekarze wykonują poza tym prace związane z gromadzeniem i udostępnianiem zbiorów, organizują różnego typu przedsięwzięcia kulturalne i edukacyjne, prace informacyjno-bibliograficzne i inne związane z usługami na rzecz użytkowników.

Wzrosły kwalifikacje zawodowe pracowników (zob. tabela w pkt. 5.2.). Zdecydowana większość pracowników merytorycznych (72,3%) posiada wykształcenie kierunkowe.

Jednym ze wskaźników obrazujących stan zatrudnienia w bibliotekach jest informacja o liczbie lat pracy. Struktura stażu pracy pracowników merytorycznych przedstawia się następująco:

	do 5 lat	-	410 pracowników  (20,0%)
	6-10 lat	-	279 pracowników  (13,6%)
	11-20 lat	-	498 pracowników  (24,3%)
	21-39 lat	-	630 pracowników  (30,8%)
	31-40 lat	-	215 pracowników  (10,5%)
	powyżej 40 lat	-	16 pracowników  (0,8%)

Średnia płaca w bibliotekach publicznych w naszym województwie w 2011 r. wyniosła:

	merytoryczni	administracji	obsługi
MBP	2.760	3.246	1.869
MGBP	2.605	3.270	1.740
GBP	2.706	3.238	1.847

W miarę możliwości finansowych (dotacji organizatora) pracownicy otrzymywali podwyżki i regulacje płac, są jednak i takie biblioteki, gdzie już od kilku lat nie było żadnej poprawy wynagrodzeń. W przypadku ograniczonych możliwości finansowych, w pierwszej kolejności, premiowane są osoby dynamiczne i podejmujące nowe wyzwania i zadania oraz podnoszące swoje kwalifikacje np. w drodze studiów podyplomowych.

5.4. Udział pracowników w doskonaleniu zawodowym

W 2011 roku kwalifikacje zawodowe podnosiło 198 bibliotekarzy, o 48 osób mniej niż w roku poprzednim. Kształciło się 136 pracowników bibliotek miejskich, 17 pracowników bibliotek miejsko – gminnych i 45 pracowników zatrudnionych w bibliotekach szczebla gminnego.

Kierunki bibliotekarskie:

Na studiach licencjackich bibliotekoznawczych kształciło się 37 osób w podziale:

• pracownicy bibliotek miejskich – 22 osoby,

• pracownicy bibliotek miejsko-gminnych – 4 osoby,

• pracownicy bibliotek gminnych – 11 osób.

Na studiach magisterskich bibliotekoznawczych kształciło się 37 osób w podziale:

• pracownicy bibliotek miejskich – 28 osób,

• pracownicy bibliotek gminnych – 9 osób.

Na studiach podyplomowych w zakresie bibliotekoznawstwa kształciło się 37 osób w podziale:

• pracownicy bibliotek miejskich – 22 osoby,

• pracownicy bibliotek miejsko-gminnych – 8 osób,

• pracownicy bibliotek gminnych – 7 osób,

• na studiach doktoranckich w zakresie bibliotekoznawstwa kształciła się 1 osoba.

Podyplomowe kierunki pokrewne, takie jak:

• Menedżer kultury – ukończyły 3 osoby,

• Marketing w kulturze – ukończyła 1 osoba,

• Zarządzanie w kulturze, sztuce i turystyce kulturowej – ukończyło 9 osób,

• Sieci komputerowe i multimedia – ukończyła 1 osoba,

• Animator i menedżer kultury - ukończyła 1 osoba.

Łącznie na kierunkach bibliotekarskich i pokrewnych studiowało 127 osób, o 45 mniej niż w 2010 roku.

Pracownicy bibliotek studiowali także na:

• studiach licencjackich (21 osób), wybierając kierunki: europeistyka, zarządzanie i komunikacja społeczna, ekonomia, kulturoznawstwo, administracja samorządowa, pedagogika, pedagogika opiekuńczo – resocjalizacyjna, grafika, dziennikarstwo, rachunkowość w zarządzaniu, animacja społeczno-kulturalna, kosmetologia, socjologia,

• studiach magisterskich (33 osoby), wybierając kierunki: rachunkowość i zarządzanie, inżynieria mechaniczna, informatyka, filologia polska, politologia, pedagogika, kulturoznawstwo, psychologia w biznesie, pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna z językiem angielskim, zarządzanie przedsiębiorstwem, pedagogika resocjalizacyjna z profilaktyką społeczną, ekonomia, aktywizacja i rozwój wspólnot lokalnych, administracja, zarządzanie: coaching, animacja społeczno-kulturalna, zarządzanie oświatą i kulturą, administracja państwowa, administracja europejska, stosunki międzynarodowe,

• studiach podyplomowych (11 osób), wybierając kierunki: bezpieczeństwo i higiena pracy, administracja, rachunkowość i finanse, etnografia, ekonomia, architektura wnętrz, pedagogika, edukacja dla bezpieczeństwa i obronności,

• studiach doktoranckich (5 osób) na kierunkach: filologia polska, teologia, kulturoznawstwo, filozofia,

• aplikacja radcowska – 1 osoba.

5.5. Udział pracowników w innych formach doskonalenia

Jak co roku pracownicy bibliotek publicznych chętnie uczestniczyli w różnych formach doskonalenia zawodowego.

W roku 2011 miała miejsce druga edycja szkoleń w ramach programu Biblioteka + oraz zainicjowana została II runda Programu Rozwoju Bibliotek, którego znaczącym elementem są szkolenia dla bibliotekarzy.

Program Biblioteka +

Program „Szkolenia dla bibliotekarzy”, wchodzący w skład programu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Biblioteka+” zakłada zorganizowanie nieodpłatnych szkoleń, których celem jest uzyskanie przez bibliotekarzy nowych kompetencji zawodowych (wykraczających poza standardowe umiejętności bibliotekarskie). Program skierowany jest do bibliotek z gmin wiejskich, miejsko – wiejskich i miast do 15 tys. mieszkańców.

W roku ubiegłym Biblioteka Śląska przeszkoliła grupę 55 bibliotekarzy w zakresie rozwoju osobistych kompetencji menedżerskich i przywódczych, organizacji i zarządzania biblioteką, nowych technologii informatycznych oraz pozyskiwania funduszy zewnętrznych i zarządzania projektami w kulturze. Każdy z uczestników przeszedł 80 godzin szkoleniowych. Cykl szkoleń rozpoczął się 5 września 2011 r. a zakończył 8 listopada 2011 r. W ramach środków na szkolenia Biblioteka Śląska zorganizowała dodatkowo dla wszystkich uczestników wyjazd seminaryjny pod hasłem: „Wymiana doświadczeń z bibliotekami publicznymi województwa opolskiego i dolnośląskiego”.

Program Rozwoju Bibliotek

Program Rozwoju Bibliotek to ogólnopolskie przedsięwzięcie, którego celem jest wzmocnienie potencjału bibliotek publicznych znajdujących się na wsiach i w małych miastach. Dzięki programowi nowoczesne i aktywne biblioteki ułatwią mieszkańcom pełne uczestnictwo w życiu społecznym i gospodarczym.

Program zaplanowano na pięć lat – rozpoczął się w 2009 roku i potrwa do roku 2013. Budżet Programu to 28 milionów dolarów. Środki te są przeznaczane na wyposażenie bibliotek w sprzęt informatyczny, cykl praktycznych szkoleń, wzmacnianie środowiska bibliotecznego, promocję bibliotek. Pochodzą z grantu, który Fundacja Billa i Melindy Gates przekazała Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności (PAFW). Program realizuje Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego, utworzona przez PAFW.

W 2011 roku do II rundy Programu zakwalifikowało się 36 bibliotek z naszego województwa (9 wiodących, 27 partnerskich). Poza wsparciem technicznym biblioteki uczestniczące w tym przedsięwzięciu otrzymują do wyboru różnego rodzaju szkolenia. W roku ubiegłym uczestnicy wzięli udział w dwóch pierwszych modułach szkoleń z zakresu technologii informacyjnych i komunikacyjnych, które przeprowadzali pracownicy Biblioteki Śląskiej.

Moduł I – Pierwsze kroki z komputerem – ukończyło 92 pracowników bibliotek uczestniczących w PRB.

Moduł II – Przygotowanie materiałów multimedialnych – ukończyła ta sama liczba bibliotekarzy.

Moduły od III do V realizowane są w roku 2012.

Uczestnikom PRB zaproponowano również warsztaty z zakresu planowania pracy biblioteki. Szkolenia te prowadzą trenerzy Centrum Aktywności Lokalnej CAL. W roku sprawozdawczym odbyły się dwa z pięciu planowanych zjazdów szkoleniowych. W warsztatach uczestniczą dyrektorzy i pracownicy bibliotek wiodących i partnerskich.

Zainteresowaniem wśród bibliotekarzy naszego województwa cieszyły się różnego rodzaju konferencje i kursy będące elementami doskonalenia zawodowego.

Wybrane przykłady:

Tematyka bibliotekarska

• Login: biblioteka – kurs e-learningowy (BUW, Warszawa; FRSI).

• II Kongres Bibliotek: Biblioteka – więcej niż myślisz (FRSI, Warszawa).

• Aktualne zasady funkcjonowania Punktów Informacji Europejskiej – (Europe Direct, Kraków).

• Ogólnopolska Konferencja Polskie Biblioteki Publiczne (BN, Warszawa).

• Ogólnopolska Konferencja Twoje strony – Mocne strony (UW, Warszawa).

• VI Forum Młodych Bibliotekarzy (WBP, Lublin).

• V Ogólnopolska Konferencja Naukowa Użytkownicy – jak ich łapać i zatrzymywać (IBIN, Uniwersytet Śląski).

• Bajkoterapia – magiczna moc Bajek i opowiadań (Centrum Psychoedukacji Respective).

• Bezpieczeństwo dzieci i młodzieży w cyberprzestrzeni. Szkolenie praktyczne (Centrum Profilaktyki, Edukacji i Terapii Kontakt, Cieszyn).

• VII Forum Bibliotekarzy Województwa Śląskiego: Biblioteka w środowisku społecznym (TNBSP, Bielsko-Biała).

• Cyfrowe umiejętności – globalne możliwości. Konferencja open space (Śląskie Centrum Społeczeństwa Informacyjnego).

• Targi Książki (Katowice, Kraków).

• Prezentacja systemu bibliotecznego SOWA2/MARC 21 (Biblioteka Śląska, Katowice).

• Format MARC21 dla wydawnictw zwartych oraz kartoteka haseł wzorcowych (MAX Elektronik, Katowice).

• Format MARC 21 dla wydawnictw ciągłych (MAX Elektronik, Katowice).

• Wprowadzenie do MARC 21. Obsługa i katalogowanie dokumentów w formacie MARC 21 (PBP, Gliwice).

• Bądź przewodnikiem dla dzieci po świecie literatury – o biblioterapeutycznej roli literatury i nie tylko (MBP, Świętochłowice).

• Bibliotekarz obywatelem świata (Wyższa Szkoła Humanitas, Sosnowiec).

• Problemy cyfryzacji zasobów muzeów, bibliotek i archiwów (Forum Instytucji Kultury, Warszawa).

• Biblioteka XXI wieku. Nowoczesna architektura, funkcjonalne wyposażenie, pomysłowe aranżacje. 3 lata po Kielcach - najnowsze realizacje (SBP, Politechnika Poznańska).

• Biblioteka w przestrzeni edukacyjnej. Funkcje i wyzwania w XXI wieku (Uniwersytet Pedagogiczny, Kraków).

• V Bałtycka Konferencja Zarządzanie i Organizacja Bibliotek (Szkoła Wyższa Ateneum, Gdańsk).

• Marketing i promocja w projektach kulturalnych (Urząd Marszałkowski, Katowice).

• Śląsko-kaszubskie klimaty regionalnej kultury i literatury. III Powiatowa Konferencja dla bibliotekarzy, nauczycieli i regionalistów (PBP, Gliwice).

• Projekt digitalizacji dla małych i średnich instytucji (BN –ZEBID, Warszawa).

• Szkolenie dla moderatorów Dyskusyjnych Klubów Książki (BN, Warszawa).

Zagadnienia prawno – organizacyjne

• Prawo pracy w praktyce – czas pracy (Ośrodek szkoleniowy Ekspress, Bielsko-Biała).

• Aspekty organizacyjno-prawne działania bibliotek z uwzględnieniem nowelizacji w 2011 r. (Biblioteka Śląska, Katowice).

• Kancelaria. Biurowość. Archiwizacja (Centrum Doradczo-Szkoleniowe IZOR).

• Zamówienia publiczne do 14 000 Euro (Presscom).

• Ochrona danych osobowych (OKST im. W. Pańki).

• Instrukcja kancelaryjna dla instytucji kultury (Grupa Ergo).

• Prawo zamówień publicznych (Urząd Marszałkowski, Katowice).

• Prawa autorskie i prawa pokrewne (OKST, Katowice).

• Windykacja i umarzanie należności cywilnoprawnych JST (OKST, Katowice).

• Zarządzanie ryzykiem w jednostkach sektora finansów publicznych (Centrum Administracji i Biznesu, Katowice).

• Odpowiedzialność za nieprawidłowości w funkcjonowaniu kontroli zarządczej w świetle nowelizacji ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Instytut Samorządu i Administracji, Katowice).

• Kontrola zarządcza w jednostkach samorządu terytorialnego i ich jednostkach organizacyjnych po roku funkcjonowania (Centrum Szkolenia Kadr i Samorządów Suprema Lex, Katowice).

• Czas pracy i urlopy wypoczynkowe w praktyce (Total Expert).

• Praktyczne stosowanie przepisów prawa pracy i BHP dla pracowników instytucji kultury (Centrum Szkolenia Samorządu SOWID).

• Biuletyn Informacji Publicznej – zakres publikacji. Aspekty prawne i praktyczne (Starostwo Gliwickie).

Zagadnienia księgowo – kadrowe

• Podatek dochodowy od osób fizycznych na rok 2011 (Ośrodek szkoleniowy Ekspress, Bielsko-Biała).

• Akcja Bilans 2010. Podatek dochodowy w instytucjach kultury za rok 2010 (Biblioteka Śląska, Katowice).

• Samorządowe instytucje kultury a zasady gospodarki finansowej jednostek sektora publicznego (RIO, Bielsko-Biała).

• Ubezpieczenia społeczne i wypłaty zasiłków w 2012 r. (Ośrodek szkoleniowy Ekspress, Bielsko-Biała).

• Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych w zakładzie pracy w 2011 r. (Centrum Administracji i Biznesu, Katowice).

• Bilans 2010 (ROK, Katowice).

• XXII Forum Księgowych Instytucji Kultury (Małopolskie Centrum Kultury, Zakopane).

• Rachunkowość i zamknięcie roku 2010 w instytucjach kultury, kontrola zarządcza i sprawozdanie RB-Ws w 2010 i 2011 roku oraz proponowane zmiany w tzw. „konstytucji kultury” (MK- Serwis).

• Obsługa sekretariatu i biura (Mati Consulting).

Szkolenia wewnętrzne

Organizowane są najczęściej raz na miesiąc bądź raz na kwartał. Uczestnikami takich spotkań są kierownicy agend i kierownicy filii bibliotecznych. W przypadku bibliotek szczebla powiatowego na szkolenia wewnętrzne zapraszani są również dyrektorzy bibliotek gminnych z podległego terenu. Podczas spotkań omawiane są sprawy bieżące związane głównie z organizowanymi przez biblioteki imprezami kulturalnymi w danym okresie czasu jak również dyskutuje się o sprawach nurtujących pracowników. Tematyka spotkań dotyczy głównie tematów bibliotekarskich, takich jak:

• Ewidencja materiałów bibliotecznych,

• Formalne i rzeczowe opracowanie zbiorów,

• Rodzaje materiałów bibliotecznych i sposoby ich przechowywania,

• Windykacja – sposoby odzyskiwania książek,

• Procedury kontroli zarządczej,

• Statystyka w bibliotece.

Duża część szkoleń wewnętrznych poświęcona jest także tematyce bezpieczeństwa i higieny pracy, ochronie przeciwpożarowej oraz ochronie danych osobowych. Na bieżąco biblioteki przeprowadzają szkolenia wewnętrzne z obsługi systemów bibliotecznych, w których pracują.

Przykłady szkoleń wewnętrznych w bibliotekach województwa śląskiego:

Książnica Beskidzka w Bielsku-Białej organizuje w ramach szkoleń wewnętrznych cykle instruktażu z zagadnień merytoryczno – organizacyjnych dla osób nowozatrudnionych. Szkolenia te kończą się egzaminem wewnętrznym i skierowaniem wniosku do dyrektora instytucji o zatrudnienie danej osoby.

Miejska Biblioteka Publiczna w Bytomiu organizuje szkolenia wewnętrzne poświęcone kulturze organizacyjnej, etyce zawodowej, nowoczesnym technologiom w bibliotekarstwie, gospodarce opartej na wiedzy, społeczeństwu informacyjnemu, a także umiejętnościom autoprezentacji, technikom obsługi klienta, sposobom prowadzenia negocjacji oraz dotyczące elementów psychiki emocjonalnej jak asertywność czy empatia.

Miejska Biblioteka Publiczna w Sosnowcu raz na dwa miesiące organizuje spotkania z kierownikami działów wewnętrznych i placówek filialnych, w czasie których przekazuje się informacje na temat nowelizacji przepisów prawnych i norm bibliotecznych. Jednocześnie kadra instruktorska Biblioteki udziela konsultacji merytorycznych i pomocy bibliograficznej w doborze literatury bibliotekarzom podnoszącym kwalifikacje zawodowe. W ramach współpracy z bibliotekarzami bibliotek szkolnych z Sosnowca na wspólnych spotkaniach dzielono się doświadczeniami na temat zmieniających się przepisów prawnych oraz ustalano wspólne plany imprez na rok szkolny 2011/2012.

Miejska Biblioteka Publiczna w Żorach podczas comiesięcznych szkoleń wewnętrznych podejmowała wiele tematów merytorycznych, pogłębiających wiedzę pracowników. Prezentowano multimedialne prezentacje na tematy: przyszłość bibliotek w społeczeństwie opartym na wiedzy, potrzeby i oczekiwania użytkowników bibliotek. Przeszkolono bibliotekarzy w zakresie stosowania instrukcji kancelaryjnej oraz usprawnienia systemu obiegu informacji wewnętrznej opartej na zasadzie „robię swoje, ale wiem o wszystkim”. W trakcie szkoleń wewnętrznych przybliżono także tematykę kontroli zarządczej i budżetu cząstkowego. Przeprowadzono także warsztaty dotyczące tworzenia prezentacji multimedialnych w programie Power Point.