Biblioteka Śląska > Sprawozdania > 2013 > 5. Kadra

SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI BIBLIOTEK PUBLICZNYCH
WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO W 2013 R.

5.1. Struktura zatrudnienia

W bibliotekach samorządowych województwa śląskiego w 2013 roku zatrudnionych było ogółem 3.136 pracowników (razem z Powiatową Biblioteką Publiczną w Gliwicach i Biblioteką Śląską).

Stan zatrudnienia podaje poniższa tabela:

Grupa pracowników		Ogółem	Etaty przeliczeniowe	w tym
				pełnozatrudnieni	ryczałty
merytorycznych		2 189	2 018,88	1 786	403
administracyjnych		411	307,03	251	160
obsługi		536	384,68	226	310
Razem	2013	3 136	2 710,59	2 263	873
	2012	3 138	2 702,94	2 240	898

W stosunku do ogółu pracowników,	2013	2012
pracownicy merytoryczni stanowili –	69,8%	70,0%
pracownicy administracyjni stanowili –	13,1%	12,9%
pracownicy obsługi stanowili –	17,1%	17,1%

W podziale na kadrę bibliotek powiatów ziemskich i grodzkich oraz Powiatowej Biblioteki Publicznej w Gliwicach i Biblioteki Śląskiej zatrudnienie przedstawiało się następująco:

Powiaty ziemskie – ogółem 1.264 osoby, w tym:

Grupa pracowników		Ogółem	Etaty przeliczeniowe	w tym		2013 %	2012 %
				pełno- zatrudnieni	ryczałty
merytorycznych		901	772,69	605	296	71,3	71,6
administracyjnych		174	83,08	43	131	13,8	13,4
obsługi		189	107,64	50	139	14,9	15,0
Razem	2013	1264	963,41	698	566	100	100
	2012	1263	959,49	697	566	100	100

Powiaty grodzkie - ogółem 1.633 osoby, w tym:

Grupa pracowników		Ogółem	Etaty przeliczeniowe	w tym		2013 %	2012 %
				pełno- zatrudnieni	ryczałty
merytorycznych		1 131	1 089,69	1 025	106	69,3	69,1
administracyjnych		170	158,70	147	23	10,4	10,7
obsługi		332	262,54	162	170	20,3	20,2
Razem	2013	1 633	1 510,93	1 334	299	100	100
	2012	1 639	1 511,32	1 318	321	100	100

Powiatowa Biblioteka Publiczna w Gliwicach

Grupa pracowników		Ogółem	Etaty przeliczeniowe	w tym		2013 %	2012 %
				pełno- zatrudnieni	ryczałty
merytorycznych		2	2,00	2	0	66,7	66,7
administracyjnych		1	0,25	0	1	33,3	33,3
obsługi		0	0	0	0	0	0
Razem	2013	3	2,25	2	1	100	100
	2012	3	2,25	2	1	100	100

Biblioteka Śląska

Grupa pracowników		Ogółem	Etaty przeliczeniowe	w tym		2013 %	2012 %
				pełno- zatrudnieni	ryczałty
merytorycznych		155	154,50	154	1	65,7	67,4
administracyjnych		66	65,00	61	5	27,9	26,2
obsługi		15	14,50	14	1	6,4	6,4
Razem	2013	236	234,00	229	7	100	100
	2012	233	229,88	223	10	100	100

5.2. Kwalifikacje bibliotekarzy

Strukturę wykształcenia pracowników merytorycznych bibliotek samorządowych województwa śląskiego w 2013 roku ilustrują poniższe tabele:

Bibliotekarze etatowi

Grupa bibliotek	Wyższe bibliote- karskie	Wyższe inne	Wyższe zaw. licencjackie		Studium	Średnie bibliote- karskie	Średnie	Inne	Razem
			bibl.	inne
Biblioteki powiatów grodzkich	499 48,7%	87 8,5%	75 7,3%	9 0,9%	263 25,7%	25 2,4%	64 6,2%	3 0,3%	1.025
Biblioteki powiatów ziemskich	235 38,8%	75 12,4%	39 6,4%	10 1,7%	136 22,5%	30 5,0%	77 12,7%	3 0,5%	605
PBP w Gliwicach	2 100%	0 0%	0 0%	0 0%	0 0%	0 0 %	0 0%	0 0%	2
Biblioteka Śląska	44 28,6%	72 46,8%	0 0%	0 0%	6 3,9%	0 0%	26 16,9%	6 3,8%	154
Razem	780 43,7%	234 13,1%	114 6,4%	19 1,1%	405 22,7%	55 3,1%	167 9,3%	12 0,6%	1.786

Bibliotekarze zatrudnieni w niepełnym wymiarze czasu pracy

Grupa bibliotek	Wyższe bibliote- karskie	Wyższe inne	Wyższe zaw. licencjackie		Studium	Średnie bibliote- karskie	Średnie	Inne	Razem
			bibl.	inne
Biblioteki powiatów grodzkich	26 24,5%	15 14,2%	5 4,7%	2 1,9%	23 21,7%	3 2,8%	30 28,3%	2 1,9%	106
Biblioteki powiatów ziemskich	61 20,7%	49 16,6%	16 5,4%	9 3,0%	62 20,9%	3 1,0%	93 31,4%	3 1,0%	296
PBP w Gliwicach	0 0%	0 0%	0 0%	0 0%	0 0%	0 0%	0 0%	0 0%	0
Biblioteka Śląska	0 0%	1 100%	0 0%	0 0%	0 0%	0 0%	0 0%	0 0%	1
Razem	87 21,7%	65 16,1%	21 5,2%	11 2,7%	85 21,1%	6 1,5%	123 30,5%	5 1,2%	403

Razem bibliotekarze
(etatowi i niepełnozatrudnieni)

Grupa bibliotek	Wyższe bibliote- karskie	Wyższe inne	Wyższe zaw. licencjackie		Studium	Średnie bibliote- karskie	Średnie	Inne	Razem
			bibl.	inne
Biblioteki powiatów grodzkich	525 46,4%	102 9,0%	80 7,1%	11 1,0%	286 25,3%	28 2,5%	94 8,3%	5 0,4%	1.131
Biblioteki powiatów ziemskich	296 32,9%	124 13,8%	55 6,1%	19 2,1%	198 22,0%	33 3,7%	170 18,8%	6 0,6%	901
PBP w Gliwicach	2 100 %	0 0 %	0 0%	0 0%	0 0%	0 0%	0 0%	0 0%	2
Biblioteka Śląska	44 28,4%	73 47,1%	0 0%	0 0%	6 3,9%	0 0%	26 16,8%	6 3,8%	155
2012	850 38,7%	294 13,4%	127 5,8%	25 1,1%	504 23,0%	69 3,1%	309 14,1%	18 0,8%	2.196
2013	867 39,6%	299 13,7%	135 6,2%	30 1,4%	490 22,4%	61 2,8%	290 13,2%	17 0,7%	2.189

Struktura wykształcenia pracowników merytorycznych
(etatowi i niepełnozatrudnieni)

5.3. Ocena stanu zatrudnienia i wynagradzania pracowników bibliotek

W 2013 roku zatrudnienie w bibliotekach publicznych wyniosło 3.136 osób, z tego 2.263 (72,2%) w pełnym wymiarze czasu pracy. Łączny wymiar zatrudnienia wyniósł 2.710,59 etatu przeliczeniowego. Liczba pracowników zmniejszyła się o 2 osoby, a liczba etatów przeliczeniowych zwiększyła się o 7,65.

W powiatach grodzkich udział pracowników merytorycznych wynosił 69,3%, a w powiatach ziemskich 71,3%. Struktura zatrudnienia wskazuje, że obecność pracowników pozamerytorycznych nie jest duża; w powiatach grodzkich 30,7%, a w ziemskich 28,7%. Wspomagane przez pracowników administracji, obsługi porządkowej czy technicznej są głównie duże biblioteki. Taki obraz struktury zatrudnienia wynika też z zakresów obowiązków i trudności oddzielenia prac w bibliotekach jednoosobowych, gdzie dyrektor (pracownik) wykonuje wszystkie merytoryczne i pozamerytoryczne prace. W naszym województwie sytuacja taka występuje w gminach: Dąbrowa Zielona, Irządze, Jejkowice, Koszarawa, Łękawica, Olsztyn, Popów, Starcza, Ślemień. Nie zmieniła się średnia liczba bibliotekarzy obsługujących jedną placówkę i wynosi 2,7 osoby (2,5 etatu przeliczeniowego).

Biblioteki określają poziom zatrudnienia jako zadowalający, zapewniający ciągłość pracy. Jednocześnie coraz częściej zgłaszane są problemy kadrowe związane z zastępstwami (przy dłuższych zwolnieniach lekarskich, urlopach macierzyńskich i rodzicielskich) odczuwane np. w sytuacji dzielenia etatu na dwie placówki czy też potrzebą zwiększenia tempa retrokonwersji po przystąpienia do programu „Kraszewski. Komputery dla bibliotek”.

Efektywność pracy bibliotekarzy mierzoną obciążeniem czytelnikami i udostępnieniami przedstawia poniższa tabela:

	rok	obciążenie na etat przeliczeniowy
		czytelnicy	udostępnienia
Powiaty ziemskie	2012	428	10 522
	2013	423	10 435
Powiaty grodzkie	2012	468	11 126
	2013	459	10 776
Województwo śląskie	2012	430	10 270
	2013	422	10 036

Należy zauważyć, że obecne obciążenie pracowników merytorycznych, dotyczy bezpośredniej obsługi czytelnika, pomijana jest natomiast cała sfera związana z innymi podstawowymi zadaniami pracowników bibliotek. Dane te mogą być uzupełnione o informacje, które do tej pory znajdowały się poza rejestracją statystyczną. Trzeba tu wymienić takie działania jak: realizacja przedsięwzięć kulturalnych, edukacyjnych, literackich a także szkoleniowych na rzecz środowiska lokalnego. Bibliotekarze zajmują się animacją życia kulturalnego w gminie, a działania te dotyczą większości placówek.

Przybyło bibliotekarzy z kwalifikacjami zawodowymi, co ilustrują tabele umieszczone w punkcie 5.2.

Pracownicy bibliotek, obok podnoszenia kwalifikacji poprzez udział w różnego rodzaju studiach, poszerzają też swoją wiedzę i umiejętności poprzez udział w szkoleniach, kursach, konferencjach, które dostarczają praktycznej, specjalistycznej wiedzy z konkretnych tematów. Podnoszenie kwalifikacji zawodowych, uzupełnianie wiedzy i umiejętności odbywa się zarówno z inicjatywy pracodawcy jak i pracowników. Zgodnie z danymi GUS za 2013 rok 3 633 osoby uczestniczyły w 35 422 godzinach szkoleń.

Deregulacja dostępu do zawodu bibliotekarza, wprowadzona ustawą z dnia 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów, ogłoszona w Dz.U. z dnia 23 lipca 2013 r., poz. 829, zdjęła z MKiDN obowiązek wydania rozporządzenia regulującego wymogi kwalifikacyjne dla bibliotekarzy. Sytuacja ta prawdopodobnie prowadzi do przeniesienia na dyrektorów podejmowanie decyzji w określaniu stanowisk i stawek wynagrodzenia.

Płaca w bibliotekach publicznych przedstawiała się następująco (uśrednione):

pracownicy	merytoryczni	administracji *	obsługi
MBP	2.852	3.404	1.972
MGBP	2.976	4.089	1.873
GBP	2.883	3.566	1.946

* na stosunkowo wyższe od innych uśrednione stawki pracowników administracji, jak należy sądzić, wpływają zarobki głównego księgowego.

Problemem widocznym w wielu bibliotekach (niestety jedynie przez ich pracowników, a nie organizatorów), jest poziom wynagrodzenia. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłaty nagród z zysku w 2013 r. wyniosło 3.835,05 zł (M.P. z 20 stycznia 2014 r. poz. 92). W województwie śląskim są biblioteki, w których nie było podwyżek od 2009 roku, w innych w celu zachowania stanu osobowego zmniejszany jest wymiar czasu pracy.

5.4. Udział pracowników w doskonaleniu zawodowym

W 2013 roku kwalifikacje zawodowe podnosiło 115 bibliotekarzy, o 17 osób mniej niż w roku poprzednim. Kształciło się 76 pracowników bibliotek miejskich, 12 pracowników bibliotek miejsko-gminnych i 27 pracowników zatrudnionych w bibliotekach szczebla gminnego.

Kierunki bibliotekarskie:

na studiach licencjackich bibliotekoznawczych kształciło się 13 osób w podziale:

• pracownicy bibliotek miejskich - 6 osób

• pracownicy bibliotek miejsko-gminnych - 2 osoby

• pracownicy bibliotek gminnych - 5 osób

na studiach magisterskich bibliotekoznawczych kształciły się 24 osoby w podziale:

• pracownicy bibliotek miejskich - 20 osób

• pracownicy bibliotek miejsko-gminnych - 3 osoby

• pracownicy bibliotek gminnych - 1 osoba

na studiach podyplomowych w zakresie bibliotekoznawstwa kształciło się 26 osób w podziale:

• pracownicy bibliotek miejskich - 12 osób

• pracownicy bibliotek miejsko-gminnych - 4 osoby

• pracownicy bibliotek gminnych - 10 osób

Podyplomowe kierunki pokrewne:

• Podyplomowe Studium Menedżerów Kultury - 1 osoba

• Literatura i Książka dla Dzieci i Młodzieży wobec wyzwań nowoczesności - 1 osoba

• Wiedza o kulturze - 1 osoba

Łącznie na kierunkach bibliotekarskich i pokrewnych studiowało 66 osób, o 9 mniej niż w 2012 roku.

Pracownicy bibliotek studiowali także na:

• studiach licencjackich (12 osób), wybierając m. in. kierunki: administracja publiczna, bezpieczeństwo narodowe, dziennikarstwo i komunikacja społeczna, europeistyka, filologia angielska, filologia polska, pedagogika wczesnoszkolna, politologia;

• studiach magisterskich (22 osoby), wybierając m. in. kierunki: logistyka i transport międzynarodowy, zarządzanie w administracji publicznej, zarządzanie sieciami informatycznymi, finanse i rachunkowość, filologia polska, filologia rosyjska, kulturoznawstwo, pedagogika opiekuńczo-resocjalizacyjna, zarządzanie zasobami ludzkimi, prawo i administracja;

• studiach podyplomowych (10 osób), wybierając m. in. kierunki: administracja, kadry i płace, tyflopedagogika, Zarządzanie i Umiejętności Menedżerskie z elementami Coachingu, psychologia w biznesie, grafika komputerowa, wychowanie przedszkolne i edukacja wczesnoszkolna, rachunkowość i finanse w przedsiębiorstwie, rachunkowość budżetowa;

• studiach doktoranckich (4 osoby) na kierunkach: filologia polska, kulturoznawstwo, literatura poromanistyczna, teologia;

• jedna osoba uczęszczała do szkoły policealnej na kierunku: technik organizacji reklamy.

5.5. Udział pracowników w innych formach doskonalenia

Jak co roku pracownicy bibliotek publicznych chętnie uczestniczyli w różnych formach doskonalenia zawodowego. Bibliotekarze skorzystali z propozycji szkoleniowych Biblioteki Śląskiej, a więc w ramach Programu Biblioteka+ i Programu Rozwoju Bibliotek.

Program Biblioteka+

W ramach programu „Szkolenia dla bibliotekarzy 2013” przygotowano ofertę „Informacja, multimedia, promocja - szkolenia dla bibliotekarzy”. W trzydniowych warsztatach wzięło udział 15 bibliotekarzy z bibliotek powiatowych województwa śląskiego.

Celem warsztatów był przede wszystkim rozwój umiejętności, dzięki którym praca bibliotekarzy może być nie tylko jeszcze bardziej skuteczna, ale również kreatywna. Nabyta w trakcie szkoleń wiedza przyda się w pracy zarówno instruktorów powiatowych, jak i pracowników bibliotek miejskich i gminnych (którzy mogą w przyszłości zostać przeszkoleni np. w ramach szkoleń powiatowych).

Podczas pierwszego dnia szkoleniowego (5 listopada 2013 r.) bibliotekarze mieli okazję wcielić się w role kamerzystów i montażystów filmowych, uczestnicząc w warsztatach pod nazwą „Filmowo wśród książek. Tworzenie spotów promujących biblioteki”. W trakcie szkolenia, które odbyło się w budynku Biblioteki Śląskiej przy ul. Ligonia 7 w Katowicach, wykłady teoretyczne były uzupełniane konkretnymi ćwiczeniami praktycznymi. W ten sposób bibliotekarze poznali m.in. rodzaje planów filmowych, ujęć, czy sposoby kadrowania. Poznane tajniki zostały wprowadzone w życie jeszcze tego samego dnia podczas pracy z aparatami fotograficznymi posiadającymi opcję kręcenia filmów.

Drugi dzień szkoleniowy w Bibliotece Śląskiej rozpoczął się warsztatami z wyszukiwania informacji w Internecie. Podczas szkolenia „Cyfrowy warsztat bibliotekarza” uczestnicy mieli okazję uaktualnić swoją wiedzę na temat różnych źródeł danych oraz najskuteczniejszych sposobów na znalezienie pożądanych informacji. Omówione zostały zaawansowane funkcje wyszukiwarek internetowych, bazy bibliograficzne (np. Przewodnik Bibliograficzny, Bibliografia Zawartości Czasopism, Artykuły z gazet), bazy faktograficzne (np. Film Polski, Baza Biogramów Biblioteki Jagiellońskiej, Internetowy System Aktów Prawnych), biblioteki cyfrowe i repozytoria, czasopisma elektroniczne w sieci, portale dla bibliotekarzy oraz najważniejsze katalogi biblioteczne. Obszary tematyczne poruszane podczas warsztatów okazały się niezwykle istotne dla pracy współczesnego pracownika biblioteki publicznej. Jeszcze tego samego dnia (6 listopada) odbyło się szkolenie pod nazwą „Tworzenie prezentacji w Prezi”. Podczas warsztatów uczestnicy poznali narzędzie alternatywne dla oprogramowania najczęściej wykorzystywanego podczas tworzenia prezentacji aplikacji MS PowerPoint. Bibliotekarze dowiedzieli się m.in. o wadach i zaletach programu Prezi, rodzajach licencji, możliwościach stosowania aplikacji oraz o tym, jak ustrzec się przed tworzeniem prezentacji zbyt chaotycznych.

Trzeciego dnia uczestnicy wzięli udział w szkoleniu pod nazwą „Projektowanie materiałów promocyjnych na potrzeby wydarzeń w bibliotece. Warsztaty z pracy w programie GIMP”. Zajęcia odbyły się w Artetece, agendzie Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Krakowie. Prowadzący szkolenie najpierw omówił narzędzia i interfejs programu GIMP, a następnie przeprowadził warsztaty z projektowania ulotek, plakatów i zakładek do książek, co zaowocowało powstaniem przeróżnych projektów materiałów promocyjnych.

Program Rozwoju Bibliotek

W marcu 2013 r. Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego ogłosiła listę bibliotek, które zakwalifikowały się do III rundy Programu Rozwoju Bibliotek. Z województwa śląskiego uczestnikami PRB zostało 12 bibliotek (31 placówek):

• Miejska Biblioteka Publiczna w Sławkowie

• Miejska Biblioteka Publiczna w Radlinie

• Miejsko-Gminny Ośrodek Promocji Kultury Biblioteka w Koziegłowach

• Gminna Biblioteka Publiczna w Jejkowicach

• Gminny Ośrodek Kultury, Promocji, Informacji Turystycznej i Biblioteka Publiczna w Istebnej

• Gminna Biblioteka Publiczna w Lipiu

• Gminna Biblioteka Publiczna w Pankach

• Gminna Biblioteka Publiczna w Opatowie

• Gminna Biblioteka Publiczna w Kochanowicach

• Gminna Biblioteka Publiczna w Czernichowie

• Gminna Biblioteka Publiczna w Jeleśni

• Ośrodek Promocji Gminy - Gminna Biblioteka Publiczna w Węgierskiej Górce.

W ramach programu biblioteki otrzymały komputery, laptopy, urządzenia wielofunkcyjne, drukarki, projektory multimedialne, aparaty. Wzięły udział w warsztatach i szkoleniach: 10-dniowym warsztacie planowania rozwoju biblioteki i 5-dniowych szkoleniach informatycznych.

Dodatkowo w ramach PRB Biblioteka Śląska miała do zaoferowania:

1. „Power Point dla średniozaawansowanych. Zasady tworzenia prezentacji multimedialnych dla bibliotek z uwzględnieniem ich kompozycji, czytelności i estetyki. Szkolenie z zakresu technologii komunikacyjnych i informacyjnych”.

   Szkolenie zrealizowano w trzech 3-dniowych odsłonach. Projekt zakładał podniesienie kwalifikacji i wzrost specjalizacji zawodowej w dziedzinie IT 42 pracowników bibliotek województwa śląskiego uprawnionych do udziału w Programie Rozwoju Bibliotek.

   W szkoleniach udział wzięły biblioteki: GBP w Bestwinie, MBP w Bieruniu, GBP w Brennej, GBP w Gaszowicach, GBP w Gierałtowicach, GBP w Godowie, GBP w Janowie, BP w Kłobucku, GBP w Kobiórze, GBP w Kroczycach, GBP w Krzepicach, GBP w Lyskach, GBP w Miedźnej, M-GBP w Ogrodzieńcu, MBP w Orzeszu, M-PBP w Pszczynie, MBP w Pyskowicach, MBP w Radzionkowie, MBP w Sławkowie, GBP w Suszcu, GBP w Świerklańcu, GBP w Ujsołach, MBP w Wiśle. Podczas warsztatów bibliotekarze poznali możliwości wykorzystania programów do tworzenia prezentacji multimedialnych w swojej bieżącej pracy przy wykorzystaniu podstawowych zasad: czytelności, tempa, rozłożenia w czasie, sposobów akcentowania najważniejszych treści, dostosowywania form przekazu do specyfiki audytorium, itp.

   Szkolenie składało się z częci teoretyczno-poglądowej i praktycznego działania. Pierwsza miała na celu wprowadzenie do pracy z prezentacjami multimedialnymi, omówienie zasad programów Power Point, Prezi i Animoto, ich funkcji i możliwości jakie dają. Omówiono i zaprezentowano podstawowe cechy programów, ich zadania, praktyczne zastosowanie, zasady tworzenia prezentacji. Podczas warsztatów uczestnicy nabyli praktyczne umiejętności, poznali tajniki programów. Część ćwiczeniowa szkolenia pozwoliła na praktykowanie prezentowanych możliwości w działaniu, podczas tworzenia swoich indywidualnych pokazów multimedialnych uwzględniając podstawowe zasady estetyki i czytelności prezentacji.

2. „Bibliotekarz animatorem społeczno-kulturalnym. Szkolenia specjalistyczne dla bibliotekarzy z zakresu animacji kulturalnej, integracji międzypokoleniowej, pracy z grupą”.

   Szkolenie odbyło się 4 września 2013 r., w dwóch grupach. Jedna grupa wzięła udział w warsztacie „Metody integracji pokoleń”, druga zaś poznała „Metody integracyjne pracy z grupą”.

   Projekt zakładał podniesienie kwalifikacji i wzrost specjalizacji zawodowej w dziedzinie integracji społecznej i animacji kulturalnej 50 pracowników bibliotek województwa śląskiego uprawnionych do udziału w Programie Rozwoju Bibliotek.

   W szkoleniach udział wzięły biblioteki: M-GBP w Siewierzu, GBP w Gaszowicach, GBP w Lyskach, MPBP w Pszczynie, GBP w Tąpkowicach, MBP w Radlinie, GBP w Pawłowicach, GBP w Janowie, GBP w Miedźnej, MBP w Wojkowicach, MBP w Radzionkowie, GBP w Mierzęcicach, MBP w Sławkowie, MGBP w Koziegłowach, BPG w Kłobucku, GBP w Godowie, GBP w Hażlachu, GBP w Suszcu, GBP w Krzyżanowicach, GBP w Buczkowicach, GBP w Herbach, GBP w Kobiórze, GBP w Jejkowicach, GBP w Świerklańcu, BPMiG w Łazach, GBP w Krupskim Młynie, GBP w Bojszowach, GBP  w Ornontowicach, GBP w Lelowie, MBP w Wiśle, CK w Toszku, GBP w Opatowie, GBP w Tąpkowicach.

   Szkolenie miało na celu trening umiejętności interpersonalnych niezbędnych w pracy z grupą, zwłaszcza osób dorosłych i starszych. Warsztatowy charakter zajęć pomógł rozwinąć umiejętności integracji, organizacji spotkań i imprez z udziałem wszystkich grup wiekowych uczestników, angażowanie ich na rzecz budowania i podtrzymywania relacji międzypokoleniowych i dostrzeganie w tym korzyści rozwojowych dla każdej z grup.

   Ważnym elementem było poznanie możliwości zastosowania nowych technologii w pracy z grupą dojrzałych odbiorców i praktycznego wykorzystania tych umiejętności w codziennej pracy edukacyjnej i promocyjnej bibliotek.

   Dodatkowym aspektem był rozwój postawy twórczej bibliotekarzy, kształtowanie wrażliwości estetycznej u uczestników szkoleń.

3. „Rzecznictwo warsztaty dla bibliotekarzy powiatu częstochowskiego”.

   Szkolenie zrealizowano w terminie 12-13 września 2013 r. Projekt zakładał podniesienie umiejętności w budowaniu poparcia dla biblioteki wśród 16 bibliotekarzy pracujących w bibliotekach samorządowych powiatu częstochowskiego.

   W czasie warsztatów bibliotekarze powiatu częstochowskiego poznali możliwości jakie daje rzecznictwo w tworzeniu poparcia dla biblioteki, dowiedzieli się jak ważnym elementem codziennej pracy jest budowanie relacji z otoczeniem biblioteki.

   Szkolenie składało się na przemian z części teoretycznej i praktycznego działania.

   Części teoretyczne miały na celu wprowadzenie do kolejnych zadań i ćwiczeń prowadzących do rozwijania wiedzy i umiejętności planowania rzecznictwa.

   Ćwiczenia pomogły uczestnikom nabyć praktyczne umiejętności, które w odwołaniu do własnych doświadczeń przyniosły efekt w dobrze formułowanych problemach, celach oraz przekazach rzeczniczych.

   Biblioteka Śląska, poza szkoleniami w ramach Programu Biblioteka+ i PRB, zaproponowała szereg innych tematów szkoleniowych. Instruktorzy BŚ uczestniczyli też jako wykładowcy w seminariach organizowanych w bibliotekach powiatowych. Informacja o tych szkoleniach zawarta jest w „Sprawozdaniu z działalności Biblioteki Śląskiej w roku 2013”.

   Poza wyżej wymienionymi pracownicy bibliotek województwa śląskiego brali udział w różnych szkoleniach i kursach oferowanych przez firmy szkoleniowe, organizacje i inne biblioteki.

Wybrane przykłady:

Szkolenia, kursy - tematyka:

• Prawo pracy (Firma Ellex Rybnik);

• Polska Cyfrowa Równych Szans (Stowarzyszenia Miasta w Internecie oraz Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji);

• Najnowsze zmiany w systemie ubezpieczeń społecznych (Firma Ellex Rybnik);

• Dokumentacja pracownicza (INFOS);

• Instrukcja kancelaryjna (Centrum Administracji i Biznesu);

• Zamknięcie ksiąg rachunkowych w instytucjach kultury (RIO);

• Roczne sprawozdanie o udzielonych zamówieniach publicznych (Centrum Administracji i Biznesu, Katowice);

• Kontrola zarządcza i zarządzanie ryzykiem (OKST im. W. Pańki, Katowice);

• Grupy zabawowe w bibliotekach (Fundacja im. J. A. Komeńskiego);

• Kurs e-learningowy: Gloster sposób na interaktywny plakat i nietypową prezentację multimedialną (Biblioteka Pedagogiczna w Toruniu);

• Prawo zamówień publicznych (Urząd Marszałkowski, Katowice);

• Zwiększenie efektywności zespołu (Gliwickie Centrum Organizacji Pozarządowych);

• Zasady prawidłowego rozliczania operacji przez beneficjenta PROW 2007-2013 (Urząd Marszałkowski, Katowice);

• Nowelizacja Kodeksu Pracy z dnia 12.07.2013 r. w specyfice instytucji kultury (Grupa Ergo, Katowice);

• Akcja Bilans (ROK, Katowice);

• Podatek dochodowy od osób fizycznych, zmiany na rok 2013 (Ośrodek Szkoleniowy EKSPRESS, Bielsko-Biała);

• Ubezpieczenia społeczne i wypłaty zasiłków w 2013 r. (Ośrodek Szkoleniowy EKSPRESS, Bielsko-Biała);

• Kontrola zarządcza w jednostkach organizacyjnych. Praktyczne omówienie bieżących zagadnień (OKST, Bielsko-Biała);

• Warsztaty - Projekt animujący czytelnictwo seniorów - Czytacz (FRSI, Warszawa);

• Aspekty prawne i praktyczne prowadzenia biuletynów informacji publicznej; (Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej, Katowice);

• Ochrona Danych Osobowych w bibliotece (SBP, Warszawa);

• Urlopy pracownicze i inne zwolnienia od pracy (Centrum Administracji i Biznesu, Wrocław);

• Dokumentacja związana ze stosunkiem pracy, akta osobowe - prowadzenie i archiwizacja - w aspekcie kontroli PIP, GIODO (Centrum Administracji i Biznesu, Wrocław);

• Dobre spotkanie-jak to zrobić? (Stowarzyszenie Trenerów Organizacji Pozarządowych STOP, Katowice);

• Kompendium wiedzy dyrektora w zakresie organizacji, zarządzania, rachunkowości i prawa podatkowego - w instytucjach kultury po zmianach (MK-Serwis Marek Kwiek);

• Zamknięcie ksiąg rachunkowych w samorządowych instytucjach kultury w 2013 r. (RIO, Katowice);

• Ubezpieczenia społeczne i zasiłki (Presskom Spółka z o.o.);

• Konsekwencje użytkowania nielegalnego oprogramowania, zarządzanie infrastrukturą IT, wprowadzenie systemu monitorowania pracowników w praktyce (Axence Software, Kraków);

• Twórcy i uczestnicy projektu, publiczność, grupa docelowa i ich znaczenie w międzynarodowych projektach kulturalnych (Międzynarodowe Centrum Kultury, Kraków);

• „Kontrola finansowa w jednostkach samorządu terytorialnego i zakładach budżetowych” oraz „Przykłady nieprawidłowości stwierdzonych podczas kontroli finansowych oraz wyjaśnienia dotyczące najważniejszych problemów” (Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej Ośrodek Kształcenia Samorządu Terytorialnego im. Waleriana Pańki, Katowice);

• Kontrola zarządcza na tle wyników kontroli RIO i NIK (Instytut Samorządu i Administracji, Bielsko-Biała);

• Przygotowanie do akcji wymiarowej w podatku dochodowym od osób fizycznych w zakładach pracy za rok 2013. Zmiany w deklaracjach i informacjach podatkowych od 26 września 2013 r. (Taxus centrum szkoleń, Katowice);

• Nowe uregulowania dotyczące rocznego sprawozdania o udzielonych zamówieniach publicznych za rok 2013. Dokumentowanie zamówień do progu 14.000 euro (Centrum Doradztwa i Kształcenia Nowe Przetargi.pl, Katowice);

• „Zmiany w VAT w 2014 roku - całkowite nowe zasady rozliczania podatku od towarów i usług” (Centrum Rozwoju Zawodowego SENEKA, Katowice);

• Kurs e-learningowy: Tworzenie dokumentów od A do Z (Warmińsko-Mazurska Biblioteka Pedagogiczna, Warszawa);

• Kurs e-learningowy: Wyszukiwanie bez tajemnic (Biblioteka Uniwersytecka, Warszawa);

• Digitalizacja, repozytoria i biblioteki cyfrowe. Tworzenie i archiwizowanie zasobów (Centrum Promocji Informatyki, Warszawa).

Konferencje, seminaria, spotkania, narady:

• Bezpieczeństwo i niezawodność systemów informatycznych (BIN Giga Con TM, Katowice);

• Internowania - deportacje - produktywizacja. Mieszkańcy Górnego Śląska w systemie obozowym GUPWI NKWD 1945-1956 (IPN, Katowice);

• Prawo nowych technologii w zakresie ochrony danych osobowych i prawa do prywatności (Wyższa Szkoła Biznesu, Dąbrowa Górnicza);

• Organizacja sieci Punktów Informacji Europejskiej w nowym okresie działania (Europe Direct, Warszawa);

• Forum Młodych Bibliotekarzy (SBP, Olsztyn);

• Spotkanie konsultantów Punktów informacji europejskiej. Media społecznościowe Europe Direct (Stare Jabłonki);

• Czy kultura może być cool ? (MBP, Oświęcim);

• Warszawskie Targi Książki;

• 17. Targi Książki w Krakowie;

• Wrocławska Konferencja Bibliotekarzy (Miasto Wrocław, Instytut Książki i Wydawnictwo EMG w ramach Bruno Schultz Festiwal);

• Bruno Schulz Festiwal (Wrocław);

• IV Kongres Bibliotek Publicznych „Biblioteka pełna ludzi” (Warszawa);

• IX Forum Bibliotekarzy Województwa Śląskiego „Biblioteka: kompetencje, komunikacja, kultura” w Sosnowcu (Wyższa Szkoła Humanitas);

• Biblioteka w społeczeństwie cyfrowym - informacja i kultura w przestrzeni miejskiej (MBP w Jastrzębiu-Zdroju);

• V Konferencja Regionalna dla bibliotekarzy, nauczycieli i regionalistów „Ludowość w literaturze śląskiej” (PBP w Gliwicach);

• Katowice Prezentacje Biblioteczne „W samo południe Tuwimowo - pojedynek z mistrzem na słowo” (Biblioteka Śląska, Katowice);

• Zarządzanie i organizacja bibliotek (Uniwersytet Gdański wraz z SBP);

• Nowe technologie w bibliotekach. E-booki na e-regałach. (WBP w Opolu);

• II Konferencja polsko-ukraińska „Biblioteka łączy pokolenia - praca na rzecz dzieci, młodzieży i osób starszych” (Polski Związek Bibliotek, Lwów);

• Biblioteki w dobie kryzysu. Konferencja (Polski Związek Bibliotek, Toruń);

• The Future Library Unconference w Atenach.