Biblioteka Śląska > Sprawozdania > 2014 > 4. Komputeryzacja bibliotek

SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI BIBLIOTEK PUBLICZNYCH
WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO W 2014 R.

4.1. Dane liczbowe dotyczące komputeryzacji bibliotek samorządowych w województwie śląskim

Liczba bibliotek skomputeryzowanych: (posiadających sprzęt komputerowy, niezależnie od stopnia zaawansowania komputeryzacji)
	169 (wszystkich placówek 753)
w tym:
Biblioteka Śląska	1
Powiatowa Biblioteka Publiczna Gliwice	1
biblioteki miejskie	49 (wszystkich placówek 398)
biblioteki miejsko-gminne	22 (wszystkich placówek 84)
biblioteki gminne	96 (wszystkich placówek 269)
Liczba bibliotek posiadających system biblioteczny:
	152 (wszystkich placówek 515)
w tym:
Biblioteka Śląska	1
Powiatowa Biblioteka Publiczna Gliwice	1
biblioteki miejskie	49 (wszystkich placówek 293)
biblioteki miejsko-gminne	20 (wszystkich placówek 54)
biblioteki gminne	81 (wszystkich placówek 166)
Systemy biblioteczne
SOWA	75 (wszystkich placówek 181)
LIBRA	37 (wszystkich placówek 66)
MATEUSZ	15 (wszystkich placówek 58)
PROLIB	14 (wszystkich placówek 148)
PATRON	7 (wszystkich placówek 35)
MAK	2 (wszystkich placówek 10)
Inne:
MAK+	2 (wszystkich placówek 5)
CLAVIUS	1 (wszystkich placówek 1)
BIBLIOTEKA	0 (wszystkich placówek 4 – filie biblioteczne)
MOL	0 (wszystkich placówek 1 – filia biblioteczna)
w tym:
PROLIB	Biblioteka Śląska
PATRON	Powiatowa Biblioteka Publiczna Gliwice
Biblioteki miejskie:
SOWA	23 (wszystkich placówek 78)
PROLIB	11 (wszystkich placówek 130)
MATEUSZ	5 (wszystkich placówek 34)
MAK	2 (wszystkich placówek 10)
LIBRA	5 (wszystkich placówek 10)
PATRON	4 (wszystkich placówek 32)
Biblioteki miejsko-gminne:
SOWA	12 (wszystkich placówek 18)
LIBRA	4 (wszystkich placówek 4)
MATEUSZ	2 (wszystkich placówek 7)
PROLIB	2 (wszystkich placówek 17)
Biblioteki gminne:
SOWA	40 (wszystkich placówek 85)
LIBRA	28 (wszystkich placówek 52)
MATEUSZ	8 (wszystkich placówek 17)
MAK	0 (wszystkich placówek 0)
PATRON	2 (wszystkich placówek 2)
MAK+	2 (wszystkich placówek 5)
CLAVIUS	1 (wszystkich placówek 1)
BIBLIOTEKA	0 (wszystkich placówek 4 – filie biblioteczne)
MOL	0 (wszystkich placówek 1 – filia biblioteczna)

W roku 2014, tak jak w roku poprzednim, wszystkie biblioteki w województwie śląskim (169 jednostek) posiadały sprzęt komputerowy. Liczba skomputeryzowanych placówek bibliotecznych na koniec roku 2014 wyniosła 753. 49 filii bibliotecznych nie zostało jeszcze wyposażonych w sprzęt komputerowy - jest to 6% sieci bibliotek publicznych województwa śląskiego.

Komputeryzacja bibliotek w układzie według powiatów
powiaty ziemskie

Powiat	Liczba wszystkich placówek bibliotecznych	Liczba placówek skompu-teryzowanych	Liczba placówek posiadających system biblioteczny	Liczba placówek z dostępem do Internetu
będziński	35	34	23	34
bielski	38	38	34	38
bieruńsko-lędziński	8	8	8	8
cieszyński	33	31	31	30
częstochowski	42	40	18	39
gliwicki	22	22	18	22
kłobucki	22	20	7	20
lubliniecki	29	23	7	23
mikołowski	21	19	14	19
myszkowski	15	11	5	11
pszczyński	32	32	30	32
raciborski	32	31	12	31
rybnicki	20	10	10	10
tarnogórski	33	30	15	30
wodzisławski	34	32	20	32
zawierciański	37	34	23	33
żywiecki	42	40	22	36

Skomputeryzowane placówki biblioteczne w powiatach ziemskich
(udział procentowy)

powiaty grodzkie

Powiat (Miasto)	Liczba wszystkich placówek bibliotecznych	Liczba placówek skompu-teryzowanych	Liczba placówek posiadających system biblioteczny	Liczba placówek z dostępem do Internetu
Bielsko-Biała	18	18	18	18
Bytom	11	11	7	9
Chorzów	11	11	11	11
Częstochowa	23	21	1	21
Dąbrowa Górnicza	18	17	17	17
Gliwice	21	21	21	21
Jastrzębie-Zdrój	14	14	14	14
Jaworzno	17	17	17	17
Katowice	36	34	33	34
Mysłowice	10	9	3	8
Piekary Śląskie	9	9	9	9
Ruda Śląska	13	13	6	13
Rybnik	21	21	3	21
Siemianowice Śląskie	10	9	1	9
Sosnowiec	20	20	20	19
Świętochłowice	6	6	2	6
Tychy	16	16	4	16
Zabrze	22	21	21	21
Żory	8	8	8	8

Skomputeryzowane placówki biblioteczne w powiatach grodzkich
(udział procentowy)

4.2. Wykorzystanie komputera do prac bibliotecznych

W 2014 roku w województwie śląskim były 152 biblioteki samorządowe (wszystkich placówek 515) posiadające system biblioteczny. W porównaniu z rokiem poprzednim liczba ta wzrosła o 3 (55 placówek). System biblioteczny posiada Biblioteka Śląska (biblioteka szczebla wojewódzkiego), Powiatowa Biblioteka Publiczna w Gliwicach, 49 bibliotek miejskich (293 placówki), 20 bibliotek miejsko-gminnych (54 placówki) i 81 bibliotek gminnych (166 placówek). Najczęściej wykorzystywane systemy to SOWA (75 bibliotek, 181 placówek), LIBRA (37 bibliotek, 66 placówek), MATEUSZ (15 bibliotek, 58 placówek), PROLIB (14 bibliotek, 148 placówek). 53 biblioteki prowadziły w 2014 roku komputerową rejestrację wypożyczeń.

25 bibliotek samorządowych w województwie śląskim (Biblioteka Śląska, Powiatowa Biblioteka Publiczna w Gliwicach, 19 bibliotek miejskich, 2 miejsko-gminne i 2 gminne) przygotowują bibliografię regionalną w sposób zautomatyzowany. Do prac nad bibliografią regionalną stosowane są systemy SOWA (10 bibliotek), PROMAX (2 biblioteki), MAK (1 biblioteka), PATRON (3 biblioteki), PROLIB (6 bibliotek), LIBRA (1 biblioteka), MATEUSZ (2 biblioteki).

Placówki z programem bibliotecznym w powiatach ziemskich
(udział procentowy)

Placówki z programem bibliotecznym w powiatach grodzkich
(udział procentowy)

Systemy biblioteczne w bibliotekach samorządowych województwa śląskiego

PROLIB (Max Elektronik S.A., Zielona Góra)

biblioteka wojewódzka	biblioteki miejskie	biblioteki miejsko-gminne
Biblioteka Śląska	MBP Bytom MBP Gliwice MBP Jastrzębie-Zdrój MBP Katowice MBP Mikołów MBP Ruda Śląska PiMBP Rybnik MBP Sosnowiec MBP Tarnowskie Góry MBP Tychy MBP Zabrze	MBP Czechowice-Dziedzice M-PBP Pszczyna

SOWA (Sokrates-software, Poznań)

biblioteki miejskie	biblioteki miejsko-gminne	biblioteki gminne
MiPBP Będzin BOK, MBP Bieruń MBP Chorzów MBP Czeladź BP Częstochowa BM Imielin MBP Jaworzno MBP Lędziny M-PBP Lubliniec MBP Miasteczko Śląskie MBP Mysłowice MiPBP Myszków MBP Poręba BP Pszów MBP Radlin MBP Radzionków MBP Sławków MOKPI, MBP Szczyrk MBP Świętochłowice MiPBP Wodzisław Śląski MBP Wojkowice MiPBP Zawiercie MBP Żory	BM Blachownia BPG Kłobuck BPMiG Koniecpol MBP Kuźnia Raciborska BPMiG Łazy MGBP Ogrodzieniec MGBP Pilica M-GBP Siewierz MGBP Szczekociny GBP Wilamowice MiGBP Żarki	GBP Bestwina GBP Bojszowy GBP Buczkowice GBP Chełm Śląski GBP Czernichów GBP Herby GBP Irządze GBP Janów GBP Jasienica GBP Jeleśnia GBP Kłomnice GBP Kochanowice GBP Konopiska GBP Koszarawa GBP Kozy GBP Kroczyce GBP Krupski Młyn GBP Kruszyna GBP Lelów GOK Miedźno GBP Mierzęcice GOK, GBP Mykanów GBP Nędza BP Niegowa BiOKG Ożarowice GBP Poczesna GBP Poraj GBP Porąbka GBP Przyrów GBP Psary GBP Radziechowy-Wieprz GOK, GB Rędziny GBP Rudziniec GBP Świerklaniec GOK, GBP Tworóg GBP Ujsoły GBP Wilkowice GBP Włodowice GBP Zbrosławice GBP Żarnowiec

MAK (Biblioteka Narodowa, Warszawa)

biblioteki miejskie
MiPBP Będzin MBP Kalety MBP Mikołów MBP Radzionków

LIBRA (Mol Sp. z o.o., Gdynia)

biblioteki miejskie	biblioteki miejsko-gminne	biblioteki gminne
PiMBP Łaziska Górne MBP Orzesze MBP Pyskowice BPM Rydułtowy ŻBS Żywiec	BP Czerwionka-Leszczyny GBP Krzepice M-GBP Sośnicowice CK, BP Toszek	GOK, GBP Bobrowniki GBP Gaszowice GBP Gilowice GBP Goczałkowice-Zdrój GBP Godów GBP Gorzyce GBP Jejkowice GBP Kobiór GBP Lipie GBP Lipowa GBP Lubomia GBP Lyski GBP Łękawica GBP Łodygowice GBP Marklowice GBP Miedźna GBP Mszana GBP Opatów GBP Panki GBP Pawłowice GBP Przystajń GBP Rajcza GBP Suszec GBP Świerklany GBP Świnna OPG, GBP Węgierska Górka GBP Wielowieś GBP Wyry

PATRON (Mol Sp. z o.o., Gdynia)

biblioteka powiatowa	biblioteki miejskie	biblioteki gminne
PBP Gliwice	KB Bielsko-Biała CK, MBP Knurów MiPBP Racibórz MBP Siemianowice Śl.	GBP Gierałtowice GBP Pietrowice Wielkie

MATEUSZ

biblioteki miejskie	biblioteki miejsko-gminne	biblioteki gminne
BM Cieszyn MBP Dąbrowa Górnicza MBP Piekary Śląskie MBP Ustroń MBP Wisła	BP Skoczów MBP Strumień	GBP Brenna GBP Chybie GBP Dębowiec GBP Goleszów GBP Hażlach GOKPINTiBP Istebna GBP Jaworze GBP Zebrzydowice

Pozostałe systemy biblioteczne

system biblioteczny	nazwa placówki	rodzaj placówki bibliotecznej
Biblioteka (program autorski)	GBP Gorzyce	filia biblioteki gminnej
CLAVIUS	GBP Krzyżanowice	biblioteka gminna
MAK+	GBP Ornontowice GBP Pilchowice	biblioteki gminne
MOL	GBP Lipowa Filia w Twardorzeczce	filia biblioteki gminnej

Systemy biblioteczne (udział procentowy)
Biblioteki

Systemy biblioteczne (udział procentowy)
Placówki

4.3. Internet w bibliotekach

Liczba bibliotek z dostępem do Internetu:
	169 (wszystkich placówek 743)
w tym:
Biblioteka Śląska	1
Powiatowa Biblioteka Publiczna Gliwice	1
biblioteki miejskie	49 (wszystkich placówek 394)
biblioteki miejsko-gminne	22 (wszystkich placówek 83)
biblioteki gminne	96 (wszystkich placówek 264)
Liczba placówek udostępniających Internet czytelnikom:
	169 (wszystkich placówek 723)
w tym:
Biblioteka Śląska	1
Powiatowa Biblioteka Publiczna Gliwice	1
biblioteki miejskie	49 (wszystkich placówek 380)
biblioteki miejsko-gminne	22 (wszystkich placówek 83)
biblioteki gminne	96 (wszystkich placówek 258)

Placówki z dostępem do Internetu w powiatach ziemskich (udział procentowy)

Placówki z dostępem do Internetu w powiatach grodzkich (udział procentowy)

Wykorzystanie Internetu w pracy biblioteki

Wszystkie biblioteki samorządowe w województwie śląskim (169 jednostek) posiadały w 2014 roku dostęp do Internetu. Liczba podłączonych do Internetu placówek bibliotecznych na koniec roku 2014 wynosiła 743. W porównaniu z rokiem poprzednim nastąpił wzrost o 5 placówek. W 2014 roku dostępu do Internetu nie posiadało 59 placówek (filii bibliotecznych), co stanowi 7% sieci bibliotek samorządowych w województwie śląskim. 169 bibliotek (723 placówki) udostępniało Internet czytelnikom.

115 bibliotek prowadziło w roku 2014 własne strony internetowe: Biblioteka Śląska, Powiatowa Biblioteka Publiczna w Gliwicach, 43 biblioteki miejskie, 14 bibliotek miejsko-gminnych i 56 bibliotek gminnych. Duża część bibliotek nieposiadających własnych stron internetowych zamieszczała na stronach innych instytucji lub gmin swoje dane teleadresowe, informacje na temat struktury organizacyjnej, księgozbiorów, usług, a także informacje bieżące. Coraz więcej bibliotek informuje o swojej działalności na portalach społecznościowych lub blogach. 97 bibliotek udostępniało w Internecie katalog własnych zbiorów: Biblioteka Śląska, Powiatowa Biblioteka Publiczna w Gliwicach, 43 biblioteki miejskie, 9 bibliotek miejsko-gminnych i 45 bibliotek gminnych.

Źródła finansowania w zakresie komputeryzacji

Wśród źródeł finansowania komputeryzacji bibliotek samorządowych w 2014 roku na pierwszym miejscu należy wymienić środki własne oraz dotacje celowe urzędów miast i starostw powiatowych. Wśród innych wybranych źródeł znalazły się dary, dotacje Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, dotacje na dostęp do Internetu Fundacji Orange, środki Komisji Europejskiej, Program Wieloletni Kultura+, Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego na lata 2007-2013, Projekt wykluczenia cyfrowego, środki Fundacji PRO-EKO, dotacja Fundacji EIFL "Programowanie ciekawości", Dotacja FRSI "Strefa innowacji", umowy użyczenia sprzętu komputerowego (projekt "Internet w każdym domu. Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu w Subregionie Zachodnim Województwa Śląskiego"; projekt "Równe E-szanse dla wszystkich - przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu w mieście Ustroń"), program Technologie.org.pl (Rybnik).

E-usługi

W 2014 roku biblioteki publiczne w województwie śląskim świadczyły e-usługi w podobnym zakresie, jak w roku wcześniejszym. Zauważyć można jednak stopniowy wzrost zainteresowania tego typu usługami wśród użytkowników bibliotek. O ile grupa wiekowa do 40 roku życia już wcześniej chętnie korzystała z nowych form dostępu do informacji, o tyle bibliotekarze przez kilka ostatnich lat starali się stworzyć możliwie najlepsze warunki do e-inkluzji osób, dla których nowe technologie stanowią barierę. Prowadzone w bibliotekach stacjonarne kursy komputerowe zaowocowały wzrostem kompetencji cyfrowych m.in. wśród seniorów, dzięki czemu obecnie grupa ta coraz odważniej podchodzi do nowych technologii w ogóle, a tym samym chętniej korzysta z oferowanych usług świadczonych drogą elektroniczną. Wpływ na to może mieć również rozwój e-usług w wielu innych dziedzinach.

Ubiegły rok charakteryzuje rozwój usługi dostępu do publikacji elektronicznych. Sukcesem w tym obszarze można określić utworzenie w sierpniu 2014 r. Śląskiego Konsorcjum Ibuk, w ramach którego w ubiegłym roku 21 bibliotek udostępniało na platformie IBUK LIBRA ponad 1800 publikacji. Inną nowo powstałą platformą, która nie mogłaby funkcjonować bez współpracy i zaangażowania bibliotek z całego województwa, jest prowadzony i redagowany przez Bibliotekę Śląską serwis internetowy Śląski Pegaz, na którym pojawiają się informacje bieżące i archiwalne dotyczące spraw bibliotecznych, oferty kierowanej do czytelników itd.

Część bibliotek dziś jako e-usługę traktuje przede wszystkim coś więcej niż samą komunikację poprzez łącze internetowe. Wyznacznikiem kategoryzacji staje się tutaj często treść - jako e-usługi pewna grupa bibliotek wykazuje udostępnianie konkretnej informacji, np. o zbiorach (OPAC), a także udostępnianie baz danych, kursów on-line itd. E-usługi często zastępują stosowane jeszcze nie tak dawno formy upowszechniania treści np. podczas lekcji bibliotecznych (dzięki powszechnemu dostępowi do Internetu odtwarzacze DVD zostają często zastępowane poprzez serwis Youtube).

Na stronach bibliotecznych często pojawia się formularz "Zapytaj bibliotekarza", poprzez który czytelnicy mogą wysyłać nurtujące ich pytania. Podobne narzędzie pozwala czytelnikom przesyłać propozycje zakupu przez bibliotekę i włączenia do własnych zbiorów konkretnych tytułów. Funkcję tę można znaleźć pod różnymi nazwami, takimi jak "E-dezyderatka", "Zaproponuj książkę" itp. Usługa e-mail, tak oczywista, że często się o niej zapomina, posiada kilka ważnych zalet. Pozwala czytelnikowi zmniejszyć koszty komunikacji oraz umożliwia łatwe utrwalenie otrzymanego komunikatu (zapis na dysku, wydruk). Coraz bardziej popularną funkcją staje się również newsletter. Do niedawna stosowany zaledwie przez kilka bibliotek, dziś stanowi usługę oferowaną przez wiele posiadających rozbudowaną ofertę kulturalną bibliotek miejskich. Dzięki newsletterowi użytkownik na własną skrzynkę pocztową systematycznie otrzymuje informacje na temat różnych przedsięwzięć organizowanych przez bibliotekę.

Chociaż katalogi elektroniczne nie stanowią w województwie śląskim nowości, wciąż nie wszystkie biblioteki oferują zdalny dostęp do informacji o zbiorach. Utworzenie katalogu OPAC i udostępnianie go on-line, ciągłe rozwijanie jego funkcjonalności poprzez udostępnianie coraz to nowszych udogodnień (rozbudowa modułów), stanowią dla większości bibliotek jeden z podstawowych celów w obszarze informowania o zbiorach. Kwestia ta jest na tyle istotna, że katalog OPAC wciąż jest jedną z najważniejszych e-usług świadczonych przez biblioteki. Ważną funkcją katalogu jest możliwość sprawdzenia dostępności danego egzemplarza, rezerwacji, zamówień i prolongaty. Użytkownicy coraz częściej otrzymują powiadomienia drogą elektroniczną lub poprzez wiadomości sms, informujące o dostępności danej pozycji lub o zbliżającym się terminie zwrotu wypożyczonej książki. Obecnie wiele systemów bibliotecznych pozwala za pośrednictwem katalogu OPAC udostępniać również skany okładek oraz dodawać recenzje.

Biblioteki udostępniają na własnych stronach internetowych hiperłącza prowadzące do różnych baz danych, tworzonych bądź przez biblioteki (samodzielnie lub we współpracy z innymi instytucjami), bądź przez inne organy. Są to najczęściej bibliografie regionalne miasta lub powiatu, w tym bazy zawierające skany artykułów, bibliografie zawartości lokalnych periodyków, bibliografie publikacji pracowników biblioteki, czy też prac lokalnych pisarzy. Są to również zestawienia bibliograficzne dla maturzystów, bazy ekslibrisów, fotografii, map, sitodruków, dokumentów, recenzji filmowych, bazy dotyczące historii literatury. Z baz korzystają użytkownicy zainteresowani konkretną tematyką, a więc w przypadku bibliografii regionalnej są to między innymi uczniowie, studenci oraz regionaliści.

Do niedawna biblioteki w województwie śląskim oferowały usługę dostępu do publikacji elektronicznych na platformie Ibuk Libra wyłącznie indywidualnie (każda z nich osobno udostępniała swoim czytelnikom inne tytuły - zwykle od kilkudziesięciu do kilkuset pozycji). W sierpniu 2014 roku 17 bibliotek utworzyło Śląskie Konsorcjum Ibuk, w ramach którego wspólnie wykupiły dostęp do 1500 e-booków. W następnych miesiącach do projektu przystępowały kolejne biblioteki, dzięki czemu na koniec roku liczba członków Konsorcjum wynosiła 21, a liczba dostępnych publikacji wzrosła do ponad 1800.

Dużą rolę w komunikacji pomiędzy czytelnikiem a biblioteką wciąż odgrywają portale społecznościowe. Jednym z najczęściej wykorzystywanych narzędzi tego typu jest od kilku lat Facebook. Na założenie konta zdecydowało się już wiele bibliotek, niezależnie od wielkości. Dla niektórych mniejszych bibliotek portal ten stał się alternatywą dla rozbudowanych witryn internetowych. Za jego pośrednictwem wiele bibliotek utrzymuje kontakt z użytkownikami korzystającymi z niego na co dzień, przede wszystkim udostępniając informacje na temat bibliotecznych wydarzeń. Jako że konto na Facebooku posiada spora liczba osób (szczególnie w młodym wieku), opisywany kanał komunikacyjny, choć niedawno niedoceniany, odgrywa dziś istotną rolę w upowszechnianiu czytelnictwa.

Stosunkowo niedawno pojawił się portal w.bibliotece.pl. Tutaj skala wykorzystania jest już nieco inna niż w przypadku Facebooka. Zalecane jest, aby czytelnik założył konto na platformie. Może co prawda wejść na portal, nie logując się, ale wówczas nie wykorzysta większości dostępnych funkcji. Tym, co może przyciągać czytelników na portal, jest z pewnością zintegrowanie platformy z katalogiem zbiorów biblioteki (dla bibliotek użytkujących nowe systemy SOWA) oraz recenzje książek pisane przez samych użytkowników. Grupę bibliotek, która w największym stopniu wykorzystuje funkcjonalność portalu, tworzą zatem te, które korzystają z systemów firmy Sokrates.

Nieco mniej popularnym narzędziem w stosunku do portali społecznościowych są blogi biblioteczne. Stanowią one zarówno źródło informacji o wydarzeniach bibliotecznych w poszczególnych placówkach (blogi są bowiem prowadzone nierzadko przez filie biblioteczne) jak i narzędzie służące do dokumentowania (często zawierają teksty nawiązujące do minionych wydarzeń). Jest to zatem ciekawa forma elektronicznego pamiętnika konkretnej filii oraz źródło informacji właśnie dla lokalnej społeczności skupionej wokół danej placówki.

W 2014 roku więcej bibliotek niż w roku wcześniejszym oferowało kursy udostępniane na różnych platformach. Część kursów dostępna była jedynie z poziomu komputera bibliotecznego, do niektórych użytkownicy mieli dostęp z domu poprzez stronę internetową. Przykładowo biblioteki na własnych witrynach oferowały dostęp do e-kursów językowych. Propozycja ta była kierowana zarówno do młodych użytkowników (dzieci wczesnoszkolne - Funenglish.pl), jak i osób w wieku dorosłym (Angielski 1,2,3. oraz Niemiecki 1,2,3.). Inne e-kursy to MegaMatma, Serwis Komputerowy survival (dostępny na stronie internetowej biblioteki z myślą o użytkownikach, którzy potrzebują pomocy w zakresie obsługi komputerów), kurs obsługi programu graficznego Adobe Photoshop, kurs fotografii, szybkiego zapamiętywania.

Niektóre biblioteki w województwie śląskim zaadaptowały inicjatywę polegającą na tym, że na przystankach autobusowych wywieszane są plakaty z kodami QR. Następnie poprzez zeskanowanie kodu za pomocą telefonu komórkowego z odpowiednim oprogramowaniem użytkownik może pobrać darmową książkę w postaci elektronicznej. Organizatorem akcji jest Fundacja Nowoczesna Polska i serwis wolnelektury.pl. Poprzez wywieszanie plakatów biblioteki starają się dotrzeć do osób lubiących nowinki techniczne, także do tych, które niezbyt często odwiedzają bibliotekę. Przedsięwzięcie okazało się dobrym pomysłem na promowanie czytelnictwa oraz bibliotek, które ze swoją ofertą wychodzą w ten sposób poza budynek.

Wśród innych e-usług biblioteki wymieniają wirtualne zwiedzanie, prowadzenie podstron tematycznych (np. dla dzieci), forum, umożliwienie kontaktu z biblioteką za pomocą komunikatorów, możliwość odsłuchania fragmentów książek wraz z recenzją. Mimo powszechności Internetu zarówno w domach, jak i instytucjach publicznych, wśród e-usług część bibliotek wymienia właśnie dostęp do Sieci. Jak się okazuje, istnieje pewna grupa użytkowników bibliotek, która mimo posiadania dostępu do Internetu w domu, woli przyjść do biblioteki, w której bibliotekarz pomoże wyszukać daną informację, doradzi, pomoże coś wydrukować, podpowie jak obsłużyć program biurowy.

Trudno dziś znaleźć bibliotekę, która nie proponowałaby żadnej e-usługi. Coraz więcej bibliotek nie poprzestaje na oferowaniu jedynie dostępu do katalogu OPAC, ale wykorzystuje nowe technologie do zwiększania zasięgu działań na polu upowszechniania wiedzy i kultury, umożliwiając dostęp do baz danych, kursów, książek elektronicznych, prowadząc własne kanały w serwisie Youtube. Usługi te cieszą się powodzeniem nie tylko wśród młodszej grupy użytkowników, ale coraz częściej także wśród seniorów.