Statut
Rozdział I
Postanowienia ogólne
- Biblioteka Śląska w Katowicach, zwana dalej „Biblioteką” jest wojewódzką biblioteką publiczną o statusie naukowym.
- Biblioteka Śląska w Katowicach kontynuuje tradycje Biblioteki Sejmu Śląskiego utworzonej w 1922 roku, Śląskiej Biblioteki Publicznej im. Józefa Piłsudskiego działającej na mocy Ustawy Sejmu Śląskiego od 1936 roku i Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej powstałej na mocy Uchwały Prezydium WRN w 1951 roku.
- Biblioteka została utworzona na mocy uchwały nr I/18/44/2000 Sejmiku Województwa Śląskiego z dnia 13 marca 2000 r. w sprawie połączenia z dniem 1 lipca 2000 r. Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Biblioteki Śląskiej w Katowicach w jedną instytucję kultury.
- Biblioteka działa w szczególności na podstawie:
- ustawy z dnia 25 października 1991 roku o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (tekst jednolity: Dz. U. z 2012 r., poz. 406), zwanej dalej „ustawą o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej”;
- ustawy z dnia 27 czerwca 1997 roku o bibliotekach (Dz. U. Nr 85, poz. 539 z późn. zm.);
- ustawy z dnia 7 listopada 1996 roku o obowiązkowych egzemplarzach bibliotecznych (Dz. U. Nr 152, poz. 722) oraz rozporządzenie Ministra Kultury i Sztuki z dnia 6 marca 1997 roku w sprawie wykazu bibliotek uprawnionych do otrzymywania egzemplarzy obowiązkowych poszczególnych rodzajów publikacji oraz zasad i trybu ich przekazywania (Dz. U. Nr 29, poz. 161 z późn. zm.);
- ustawy z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162, poz. 1568 z późn. zm.);
- rozporządzenia Ministra Kultury i Sztuki z dnia 24 listopada 1998 roku w sprawie ustalenia wykazu bibliotek, których zasoby tworzą narodowy zasób biblioteczny, określenia organizacji tego zasobu oraz zasad i zakresu jego szczegółowej ochrony (Dz. U. Nr 146, poz. 955 z późn. zm.);
- ustawy z dnia 5 czerwca 1998 roku o samorządzie województwa (tekst jednolity Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1590 z późn. zm.);
- niniejszego statutu
- Biblioteka Śląska w Katowicach może używać skróconej nazwy – „Biblioteka Śląska”.
- Siedzibą Biblioteki jest miasto Katowice.
- Biblioteka prowadzi działalność na terenie Rzeczypospolitej Polskiej oraz poza jej granicami.
- Biblioteka używa pieczęci podłużnej z pełną nazwą instytucji oraz jej adresem.
- Organizatorem Biblioteki jest Województwo Śląskie.
- Nadzór nad Biblioteką sprawuje Zarząd Województwa Śląskiego
- Biblioteka posiada osobowość prawną; jest wpisana do rejestru instytucji kultury prowadzonego przez Województwo Śląskie pod numerem RIK-B/19/2000.
- Biblioteka wchodzi w skład ogólnokrajowej sieci bibliotecznej.
Rozdział II
Zakres działania Biblioteki
- Biblioteka jest biblioteką publiczną. Jej zbiory stanowią dobro narodowe i służą zachowaniu dziedzictwa narodowego, współtworząc narodowy zasób biblioteczny.
- Biblioteka organizuje biblioteczną, bibliograficzną i naukowo-badawczą działalność na rzecz narodowej kultury, nauki, edukacji oraz dla zaspokojenia potrzeb informacyjnych społeczności województwa śląskiego, a w szczególności:
- gromadzi, opracowuje, chroni oraz przechowuje swoje zbiory zgodnie z obowiązującymi przepisami,
- udostępnia zbiory na miejscu i w drodze wypożyczeń osobom indywidualnym oraz instytucjom w kraju i za granicą w celu zapewnienia swobodnego dostępu do wiedzy i informacji; tryb udostępniania zbiorów regulują oddzielne przepisy, porozumienia i regulaminy,
- prowadzi działalność bibliograficzną, dokumentacyjną, wydawniczą, edukacyjną, popularyzatorską i instrukcyjno-metodyczną.
- Zbiory Biblioteki są wzbogacane i uzupełniane:
- w oparciu o przepisy o egzemplarzu obowiązkowym,
- drogą zakupu, darowizn lub wymiany materiałów bibliotecznych.
- Biblioteka kompletuje zbiór śląskoznawczych materiałów bibliotecznych.
- Biblioteka gromadzi materiały dotyczące Unii Europejskiej.
- W zakresie popularyzacji książki Biblioteka realizuje swoje zadanie szczególnie przez:
- promocję książki i czytelnictwa,
- organizowanie imprez kulturalnych,
- współpracę i pomoc dla organizacji pozarządowych działających na rzecz książki i czytelnictwa
- Biblioteka jest biblioteką naukową.
- Biblioteka uczestniczy w krajowej i międzynarodowej wymianie doświadczeń naukowych, zwłaszcza w zakresie bibliotekarstwa naukowego i publicznego oraz innych dziedzin poznania.
- Biblioteka opracowuje i publikuje prace naukowe, bibliografię regionalną oraz inne materiały o charakterze regionalnym.
- W zakresie działalności naukowej Biblioteka realizuje swoje zadania szczególnie przez:
- inicjowanie i prowadzenie badań naukowych w zakresie bibliotekoznawstwa, edytorstwa, badań nad książką i czytelnictwem, kulturą literacką, ze szczególnym uwzględnieniem problematyki śląskoznawczej,
- prowadzenie działalności naukowo-badawczej i wydawniczej w zakresie obsługiwanych przez Bibliotekę dziedzin nauki,
- upowszechnianie wyników badań naukowych.
- Biblioteka jest centralną placówką metodyczną dla bibliotek publicznych województwa śląskiego.
- Biblioteka sprawuje nadzór merytoryczny w zakresie realizacji przez samorządowe biblioteki publiczne zadań wynikających z przynależności do ogólnokrajowej sieci bibliotecznej.
- Biblioteka prowadzi działalność edukacyjną i popularyzacyjną.
- W zakresie działalności na rzecz samorządowych bibliotek publicznych Biblioteka realizuje swoje zadania szczególnie przez:
- koordynowanie działalności bibliotek publicznych w celu stworzenia na terenie województwa śląskiego jednolitego systemu informacyjnego, stanowiącego integralną część systemu ogólnopolskiego i globalnego,
- analizowanie stanu i potrzeb samorządowych bibliotek publicznych oraz formułowanie i przedkładanie ich organizatorom ocen, propozycji zmian i usprawnień zgodnie z obowiązującym prawem,
- udzielanie pomocy instrukcyjno-metodycznej i szkoleniowej,
- koordynowanie prac na rzecz czytelnictwa dzieci oraz innych grup specjalnych.
- Zadania Biblioteki z zakresu szeroko pojętych nauk humanistycznych i społecznych odnoszących się do problematyki ważnej dla województwa śląskiego wykonuje Instytut Badań Regionalnych, zwany dalej „Instytutem”, będący wyspecjalizowaną jednostką wewnętrzną Biblioteki, w szczególności poprzez:
- badania naukowe obejmujące województwo śląskie,
- wykonywanie ekspertyz naukowych na potrzeby regionu,
- przygotowywanie programów i materiałów na potrzeby edukacji regionalnej.
- Instytut wykonuje swoje zadania współpracując z innymi wewnętrznymi jednostkami organizacyjnymi Biblioteki, zgodnie z ich zakresem działania określonym w regulaminie, o którym mowa w § 14.
- Działalnością Instytutu kieruje zastępca dyrektora, o którym mowa w § 11 ust. 3 pkt 4.
- Organem doradczym i opiniodawczym dyrektora Biblioteki w zakresie działania Instytutu jest Rada Naukowa Instytutu, powoływana i odwoływana przez Zarząd Województwa Śląskiego.
- W skład Rady Naukowej Instytutu wchodzi do 10 osób. Co najmniej połowę składu Rady Naukowej Instytutu stanowią osoby ze stopniem naukowym doktora habilitowanego lub tytułem profesora.
- Zasady funkcjonowania Rady Naukowej Instytutu określa regulamin nadany przez Zarząd Województwa Śląskiego.
- Kadencja Rady trwa cztery lata. Po upływie kadencji Rada pełni swoje obowiązki do czasu powołania przez Zarząd Województwa Śląskiego jej nowego składu.
- Obsługę biurową Rady zapewnia Biblioteka.
- Zadania Biblioteki z zakresu szeroko pojętych nauk humanistycznych i społecznych odnoszących się do problematyki ważnej dla województwa śląskiego wykonuje Instytut Badań Regionalnych, zwany dalej „Instytutem”, będący wyspecjalizowaną jednostką wewnętrzną Biblioteki, w szczególności poprzez:
- Dla wykonania swych zadań Biblioteka zatrudnia pracowników służby bibliotecznej, bibliotekarzy dyplomowanych, pracowników naukowo-badawczych o odpowiednim przygotowaniu zawodowym i kwalifikacjach, pracowników technicznych, pracowników administracyjnych, pracowników obsługi oraz specjalistów innych zawodów związanych z działalnością biblioteczną.
Rozdział III
Zarządzanie Biblioteką
- Dyrektora Biblioteki, zwanego dalej „dyrektorem”, powołuje i odwołuje Zarząd Województwa Śląskiego w trybie określonym w ustawie o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej.
- Dyrektor zarządza Biblioteką, reprezentuje ją na zewnątrz, odpowiada za całokształt działalności instytucji, w tym za jej gospodarkę finansową.
- Dyrektor kieruje Biblioteką przy pomocy czterech zastępców:
- zastępcy dyrektora do spraw Książnicy;
- zastępcy dyrektora do spraw bibliotek samorządowych;
- zastępcy dyrektora do spraw technicznych;
- zastępcy dyrektora do spraw Instytutu Badań Regionalnych.
- Zastępców dyrektora Biblioteki, o których mowa w ust. 3 pkt 1-3, zatrudnia i rozwiązuje z nimi stosunek pracy dyrektor po uzyskaniu zgody Zarządu Województwa Śląskiego.
- Zastępcę dyrektora do spraw Instytutu Badań Regionalnych powołuje i odwołuje Zarząd Województwa Śląskiego. Powołanie jest poprzedzone konkursem przeprowadzonym przez komisję konkursową, ustanowioną przez Zarząd Województwa Śląskiego, w skład której wchodzą w szczególności: przedstawiciele Zarządu Województwa Śląskiego, Rady Naukowej Instytutu Badań Regionalnych, o której mowa w § 9 ust. 4, oraz dyrektor Biblioteki.
- Dyrektor może ustanowić pełnomocników, określając termin i zakres upoważnień w formie pełnomocnictwa.
- Zarząd Województwa Śląskiego może powierzyć zarządzanie Biblioteką osobie fizycznej lub prawnej w trybie określonym w ustawie o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej.
- Dyrektor może tworzyć zespoły doradcze.
- Zespoły doradcze mają charakter stały albo mogą zostać utworzone dla realizacji konkretnego zadania – wówczas okres ich działania ograniczony jest terminem realizacji tego zadania.
- W skład zespołów doradczych mogą wchodzić pracownicy Biblioteki oraz osoby spoza niej w liczbie określonej przez dyrektora w akcie o utworzeniu zespołu.
- Dyrektor informuje organizatora o zamiarze utworzenia zespołu doradczego. Organizator ma prawo desygnowania jednego przedstawiciela jako członka zespołu. Dotyczy to również już istniejących zespołów.
- Tryb działania zespołów doradczych określają odrębne regulaminy nadawane zarządzeniami dyrektora.
- Obsługę biurową zespołów doradczych zapewnia Biblioteka.
- Dyrektor odpowiedzialny jest w szczególności za:
- prowadzenie działalności zgodnie ze statutem,
- tworzenie warunków do realizacji zadań określonych w rozdziale II statutu oraz w regulaminie organizacyjnym,
- dbałość o mienie i finanse Biblioteki oraz właściwe nimi gospodarowanie,
- zawieranie i rozwiązywanie umów o pracę z pracownikami oraz zawieranie innych umów cywilnoprawnych.
- Dyrektor przedstawia Zarządowi Województwa Śląskiego:
- roczny plan finansowy Biblioteki w terminie ustalonym przez organizatora,
- sprawozdania finansowe w terminach określonych w przepisach dotyczących sprawozdawczości,
- roczne sprawozdanie finansowe, o którym mowa w przepisach o rachunkowości,
- obejmujące okres roku plany działalności statutowej oraz sprawozdania z ich realizacji zaopiniowane uchwałami Rady Programowej, o której mowa w § 15, w terminach określonych przez organizatora,
- informacje finansowe i merytoryczne w zakresie i terminach ustalonych przez organizatora konieczne do opracowania projektu budżetu Województwa Śląskiego oraz oceny pracy instytucji.
- Dyrektor odpowiedzialny jest w szczególności za:
- Organizację wewnętrzną Biblioteki określa regulamin organizacyjny nadawany przez dyrektora w trybie określonym w ustawie o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej.
Rozdział IV
Rada Programowa
- Przy Bibliotece działa Rada Programowa, zwana dalej „Radą”.
- Rada opiniuje na potrzeby organizatora działania statutowe Biblioteki oraz ich realizację.
- Członków Rady powołuje i odwołuje Zarząd Województwa Śląskiego.
- W skład Rady wchodzą w szczególności: przedstawiciel Sejmiku Województwa Śląskiego, przedstawiciel Miasta Katowice oraz eksperci w dziedzinach właściwych dla działalności instytucji.
- Kadencja członków Rady trwa cztery lata. Po upływie kadencji Rada pełni swoje obowiązki do czasu powołania przez Zarząd Województwa Śląskiego jej nowego składu.
- Rada działa na podstawie opracowanego przez siebie i zatwierdzonego przez Zarząd Województwa Śląskiego regulaminu.
- Pierwsze posiedzenie Rady zwołuje przedstawiciel Zarządu Województwa Śląskiego. Na posiedzeniu tym Rada wybiera spośród swojego składu przewodniczącego.
- Obsługę biurową Rady zapewnia Biblioteka
Rozdział V
Gospodarka finansowa Biblioteki
- Biblioteka prowadzi samodzielną gospodarkę finansową w ramach posiadanych środków oraz na podstawie planu finansowego Biblioteki, kierując się zasadą efektywności ich wykorzystania.
- Przychodami Biblioteki są przychody z prowadzonej działalności, w tym ze sprzedaży składników majątku ruchomego, przychody z najmu i dzierżawy składników majątkowych, dotacje podmiotowe i celowe, środki otrzymane od osób fizycznych i prawnych oraz z innych źródeł.
- Organizator przekazuje Bibliotece środki finansowe w formie dotacji podmiotowej na dofinansowanie działalności bieżącej w zakresie realizowanych działań statutowych, w tym na utrzymanie i remonty obiektów, w formie dotacji celowej na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji oraz w formie dotacji celowej na realizację wskazanych zadań i programów.
- Biblioteka prowadzi gospodarkę finansową według zasad określonych w ustawie o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej oraz w przepisach dotyczących finansów i rachunkowości.
- Do składania oświadczeń woli w imieniu Biblioteki w zakresie praw i obowiązków majątkowych i finansowych uprawniony jest jednoosobowo dyrektor lub osoba przez niego upoważniona.
- Oświadczenia, o których mowa w ust. 1, wymagają kontrasygnaty głównego księgowego lub osoby przez niego upoważnionej.
- Biblioteka może prowadzić, jako dodatkową, działalność gospodarczą w oparciu o właściwe przepisy prawa regulujące prowadzenie działalności gospodarczej.
- Dochód z działalności gospodarczej Biblioteki służy realizacji celów statutowych.
Rozdział VI
Postanowienia końcowe
- Statut nadaje Bibliotece Sejmik Województwa Śląskiego.
- O zmianach statutu decyduje się w trybie właściwym dla jego uchwalenia.
